Αριθμητική...

Η καθ’ ημάς Δεξιά κέρδισε – με τη σχετική φυσικά βοήθεια από έξω – τον εμφύλιο πόλεμο το 1949 και κυβέρνησε με τις διάφορες εκφάνσεις της μέχρι το 1974. Το αποτέλεσμα αυτής της περιόδου είναι μια πλήρης οικονομική, κοινωνική ακόμη και εθνική αποτυχία (σημ. στο μικρό διάλειμμα του ‘ανένδοτου’, δεν έγινε ουσιαστικά παράδοση της εξουσίας). Η περίοδος 74-81 μπορεί να θεωρηθεί μεταβατική, τουλάχιστον χρησίμευσε για να πέσουν στα ‘μαλακά’ οι υπεύθυνοι της προηγούμενης περιόδου. Μετράμε συνολικά, 25+7= 32 χρόνια.

Η νίκη της καθ’ ημάς Αριστεράς το 1981 – όλων των μορφών και πάλι, πολιτικών, συνδικαλιστικών και πολιτιστικών/κοινωνικών – είναι σαρωτική και η εξουσία της απρόσκοπτη μέχρι σήμερα, διατρέχει δηλαδή και τις περιόδους διακυβέρνησης από τη ΝΔ που πολιτεύεται με ακραίο κρατικισμό. Η χώρα οδηγήθηκε στη δημοσιονομική και κοινωνική/πολιτιστική καταστροφή του 2009. Μετά ξεκίνησε μια νέα μεταβατική περίοδος –ομοίως για να ‘καλυφθούν’ και πάλι οι υπεύθυνοι – που ‘τρέχει’ ακόμη και δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει. Μετράμε και πάλι: 28+2+Χ= 30+Χ

Η επιλογή μεταξύ μιας ηλίθιας, επικίνδυνης Δεξιάς και μιας ανήθικης, ιδιοτελούς Αριστεράς είναι πολύ άγρια, ακόμη και για τους πιο πολιτικά σκληροτράχηλους από μας.

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ & ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ 1

Περί αποχής: Κατέληξε τελικά εκτός από σημαντική να είναι και εξόχως βολική. Μάλλον μικρότερη απ’ όσο θα την έκανε πραγματικά είδηση, μάλλον μεγαλύτερη απ’ όσο θα σηματοδοτούσε αλλαγή στην παραδοσιακή συμπεριφορά του εκλογικού σώματος. Σε κάθε περίπτωση είναι ενδεικτική, όσο βέβαια και τα ίδια τα αποτελέσματα, της πολιτικής αφασίας των ψηφοφόρων και της διαβολικής τριαντάχρονης ακαμψίας της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Έχει πολλαπλές αιτίες, πχ στην Αθήνα παραδοσιακοί ψηφοφόροι Κακλαμάνη, ας πούμε ‘φωτισμένοι’ δεξιοί δυσκολεύτηκαν με την αγοραία αισθητική του παραταξιακού υποψηφίου ή αντίστοιχα το γεγονός ότι πρώτοι δημοτικοί σύμβουλοι του Καμίνη εκλέγονται υποψήφιοι της Δημοκρατικής Αριστεράς (αν ισχύει…), ίσως να είναι επίσης ενδεικτικό της σύστασης των δικών του ψηφοφόρων με σχετικά μειωμένη την πασοκική συνιστώσα κ.α. Η αποχή λοιπόν μάλλον ανήκει στις περιστασιακές συνθήκες και δεν εμπεριέχει τέτοια δυναμική όσο θέλουν τα κόμματα να εμφανίσουν. Είναι όμως μια εξαιρετική δικαιολογία σε περίπτωση αποτυχίας του οποιουδήποτε, οπότε ας την σεβαστούμε ως κάτι τόσο ‘ιερό’.

Περί νέων παικτών: Ο μόνος, κατά τη γνώμη μου, καινούργιος και σταθερός παίκτης στην ελληνική πολιτική σκηνή τα τελευταία 10-15 χρόνια είναι η Τηλεόραση. Τα τηλεοπτικά πρόσωπα όπως και αν εμφανιστούν (εννοώ με οποιαδήποτε παράταξη ή ύφος) καταγάγουν νίκην λαμπράν με την εξαίρεση φυσικά των υπερεκτιθεμένων/καμμένων. [Μικρή παρένθεση: η τηλεόραση κάνει καλό μέχρι ένα συγκεκριμένο σημείο καμπής, πέρα από το οποίο λειτουργεί αφαιρετικά και μάλιστα ραγδαία. Παράδειγμα Ντόρα & Βενιζέλος, Γεωργιάδης κλπ. Αυτό το σημείο είναι πολύ δύσκολο να το εντοπίσουν οι ενδιαφερόμενοι γιατί ένα βασικό χαρακτηριστικό της παραγωγής τηλεστάρ είναι η ξαφνική ανακύκλωση, τώρα πχ θα κάψουμε Βορίδη]. Τη δύναμη της τηλεόρασης χειρίζονται πολύ καλύτερα οι αγγιτάτορες της δεξιάς (και της πιο μαύρης ή χυδαίας ειδικότερα) γιατί έτσι κι αλλιώς το μέσο –όπως τουλάχιστον έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα- είναι εξόχως συντηρητικό έως οπισθοδρομικό και στο ιδεολογικό και στο αισθητικό επίπεδο. Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις ένας οποιοσδήποτε υποψήφιος ή συνδυασμός την επωνυμία των γνωστών ονομάτων της πολιτικής και της τηλεόρασης είναι η συστηματική πολύχρονη στοχευμένη δράση που να παρέχει μάλιστα πολλαπλά γεγονότα σε επίπεδο δυνατής ‘εικόνας’. Δεν μπορείς να εκθρονίσεις πχ. τον Κακλαμάνη ή τον Ψωμιάδη (ο Παπαγεωργόπουλος έφυγε μόνος του μετά από 3 θητείες!) αν δεν έχεις διαλέξει το κατάλληλο πρόσωπο και τον αντίστοιχο μηχανισμό τουλάχιστον ένα χρόνο πριν και με κατάλληλες επίμονες –και επίπονες- διαδικασίες να δημιουργήσεις τις προϋποθέσεις μερικής αλλαγής της συμπεριφοράς του γενικά αδρανούς εκλογικού σώματος. Η ίδια παράμετρος ισχύει και για όλους τους ‘θέλω να μπω κι εγώ στην πολιτική’ υποψηφίους που σε απανωτές εκλογές διαψεύδονται οι ελπίδες τους κι ύστερα έρχεται ο Αμυράς και παίρνει 7,5 %...

Περί ΚΚΕ: Το 2006 τα ποσοστά πανελλαδικά ευνόησαν τον τότε ΣΥΝ και οι δημοτικές εκλογές ήταν η αρχή μιας κούρσας δημοσκοπικής ανόδου του που κράτησε σχεδόν ένα χρόνο. Η άνοδος της σταλινικής αριστεράς σήμερα μοιάζει να αντιστοιχεί σε εκείνο το χαρακτηριστικό, αλλά έχει πιθανά και μια ποιοτική διαφορά, αν συνδυαστεί με τη δυναμική εμφάνιση της Χρυσής Αυγής και Ανταρσίας: Φαίνεται να ενισχύονται οι ακραίοι, πούροι εθνικιστικοί και κρυπτοεθνικιστικοί φορείς που εκπέμπουν ένα απλοϊκό μήνυμα, το οποίο ακόμα και με την έλλειψη της τηλεοπτικής προβολής φτάνει σε επιλεγμένους αποδέκτες. Ειδικά για το ΚΚΕ παίζει σημαντικό ρόλο και η συστηματική προβολή της δήθεν ηθικής του υπόστασης. Η αντιμετώπιση του ηθικοπλαστικού λαϊκισμού, ίσως να πρέπει να εξεταστεί σε κάποια πολιτικά επιτελεία στο μέλλον…

Περί των κομμάτων εξουσίας: ΠΑΣΟΚ-ΝΔ διατηρούν μέχρι σήμερα τον σκληρό πυρήνα των οπαδών τους ακέραιο, έστω και σε σχετικά χαμηλότερα ποσοστά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν πρόκειται να δούμε σύντομα σπουδαίες αλλαγές ούτε στο πολιτικό προσωπικό τους, ούτε στην τακτική τους, ούτε στη ρητορική τους. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ψηφίζουν κατά βάση συνεχώς κολλημένοι την ίδια παράταξη ενώ οι νεώτεροι ακολουθούν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους την οικογενειακή ψήφο (σε αντίθεση με ότι γινόταν τη δεκαετία του ‘70 πχ). Σε οικογένειες όπου η παραταξιακή συνείδηση είναι πιο χαλαρή, αναλαμβάνει η τηλεόραση να δώσει κατεύθυνση, αναγορευόμενη τελικά στην τρίτη δύναμη του πολιτικού συστήματος, πάντα στα χέρια μιας ετερόκλητων συμφερόντων ομάδας τζογαδόρων. Η έλλειψη άλλων συνεκτικών δομών που θα μπορούσαν να επηρεάζουν την πολιτική είναι κάτι περισσότερο από εμφανής. Σε αυτή την αναμέτρηση η ΝΔ επανήλθε στο πολιτικό παιχνίδι εξασφαλίζοντας καλύτερη θέση. Η μνήμη, ας μην ξεχνάμε, δεν συμπεριλαμβάνεται στην πολιτική αρετή των πολιτών.

Ο δεύτερος γύρος φοβάμαι ότι δεν θα έχει εκπλήξεις. Ίδωμεν…

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΗΤΑΝ ΕΥΣΤΟΧΗ

Γι αυτό ‘ξεκατίνιασαν’ η ΝΔ, ο Τσίπρας κ.α., οι δημοσιογράφοι και οι διάφοροι δημοσιογραφούντες της πολιτικής αρπαχτής. Να μην ξεχάσουμε και τις εκπομπές ‘σάτιρας’ ή αλλιώς λαϊκιστικού κεφιού που θα πάρουν σειρά από σήμερα.

Δεν πιστεύω, ούτε ποτέ μου έχω υπερασπιστεί κομματικούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς που στην εποχή μας είναι συνώνυμοι της πιο ‘μαύρης’ συντήρησης. Δεν συμφωνώ με πολλές επιλογές της ηγετικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος.  Διακρίνονται συχνά και αυτοί από το γνώριμο σε όλους μας ‘σύνδρομο της Εκάλης’: ‘κατοικούν’ δηλαδή –μεταφορικά πάντα- εκτός της πραγματικής αγοράς, εκτός της κοινωνίας των ενεργών (με την έννοια των ενεργητικών πολιτών που έχουν πολλαπλά ηττηθεί και νικήσει), τέκνα μιας μάλλον μικροαστικής -ως προς την παιδεία τουλάχιστον- παράδοσης, κατά την οποία οι πολιτικοί είτε γεννιούνται στα μαιευτήρια, είτε στα γυμναστήρια, είτε στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων, είτε στις κομματικές καφετέριες, διακρίνονται μάλιστα ευκρινώς από το άγριο ανασφαλές βλέμμα του ανθρώπου που γνωρίζει καλά πώς βρέθηκε στην εξουσία. Σήμερα, η δυνατότητα των πολιτικών στην παραγωγή πραγματικών οικονομικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων, με ελάχιστες εξαιρέσεις, συγκρίνεται μόνο με εκείνη των ιεραρχών στην παραγωγή ηθικών προτύπων. Έχουμε ως κοινωνία συνηθίσει σε τόσο μικρή απόδοση που ακόμη και τα αυτονόητα να θεωρούνται ‘επιτυχία’ και οι κοινοτοπίες 'πολιτικός λόγος'. Δεν θα είμαι άδικη, η ίδια επιείκεια διατρέχει ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και δυστυχώς και την όποια καλλιτεχνική δημιουργία.

Λοιπόν , τι μπορεί να είναι χειρότερο από αυτό; Οι 'δημοσιογράφοι' στην εξουσία!

Άνθρωποι με σοβαρά ψυχολογικά εν τέλει προβλήματα, εθισμένοι -με την ακριβή έννοια του όρου- στη αποδόμηση κάθε λογικής επιχειρηματολογίας, ανίκανοι όχι μόνο να οργανώσουν μια αλληλουχία ενεργειών που απαιτεί η διοίκηση, αλλά ούτε να την σκεφτούν καν, να συλλάβουν δηλαδή τις στοιχειώδεις έννοιες όπως η πολυπλοκότητα των αιτίων, η αμφισημία, η δικαιοσύνη,  η ευελιξία, το ορατό αποτέλεσμα που αποτυπώνεται σε μετρήσιμους δείκτες αλλά και στη συλλογική εντύπωση. Η γκρίνια δεν είναι έργο, ούτε η κλάψα δημιουργικότητα ούτε η καψούρα τέχνη. Και πέρα από όλα αυτά, είναι πραγματική παθογένεια της κοινωνίας μας η επιτυχία σε ένα αμήχανο εκλογικό σώμα  μιας μικρής ομάδας ανθρώπων με τηλεοπτική ‘μούρη’ και μοναδικό προσόν το απύθμενο θράσος. Πώς μπορείς να αναρωτηθείς τι θα επιλέξεις μεταξύ του Ψινάκη και του Τομπάζη;

Ίσως όμως να μην είναι τίποτε τυχαίο. Σήμερα στην Ελλάδα, όπως και παλιότερα επί Σημίτη, δύο ομάδες πολιτών βρίσκονται ουσιαστικά αντιμέτωπες: προνομιούχοι vs μη προνομιούχων. Ακόμη και τώρα, οι πρώτοι είναι ίσως περισσότεροι, πάντως σίγουρα πιο δυνατοί. Οι λεγόμενοι ‘προνομιούχοι’ είναι φυσικό να θέλουν να εκλέξουν υποσυνείδητα ανθρώπους που τους ‘μοιάζουν’, με τη βαθύτερη ανομολόγητη ελπίδα να μπορέσουν να διαπραγματευτούν για λογαριασμό τους με το κόμμα τους ή το άλλο –δεν έχει σημασία- τη διατήρηση των προνομίων τους.  Κανένας δεν τους έχει προετοιμάσει ότι θα τα χάσουν, ούτε αυτοί, αλλά ούτε κι εγώ είμαστε πολύ σίγουροι ακόμη. Οι άλλοι, οι μη προνομιούχοι, δεν αποτελούσαν μέχρι τώρα κρίσιμο εκλογικό σώμα και αφέθηκαν από τα λεγόμενα ‘προοδευτικά’ κόμματα στο έλεος της μαζικής υποκουλτούρας. Για παράδειγμα, ακόμα και σήμερα η αριστερά απευθύνεται στο δημόσιο υπάλληλο, στον υπεραμοιβόμενο των ΔΕΚΟ ή στον αναξιοκρατικά επιλεγμένο συμβασιούχο. Αναρωτιέμαι όμως, μήπως είναι καιρός η ελληνική σοσιαλδημοκρατία να αναζητήσει νέους ψηφοφόρους με το αυτονόητο κόστος να απωλέσει κάποιους από τους παλιούς;

Το δίλημμα, ενσωμάτωση στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια κοινότητα με ψηλό κόστος ή αυτοκαταστροφή δια του βλακώδους απομονωτισμού, έτσι κι αλλιώς έχει τεθεί στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια με εκατέρωθεν επιτυχίες. Πραγματικά χαίρομαι που ο Παπανδρέου το επαναδιατύπωσε αποτελεσματικά.     

Πολιτικό Casting στην εποχή των 'ανασχηματισμών'

Casting στο χώρο του κινηματογράφου είναι η επιλογή ηθοποιών για κάθε ρόλο μιας ταινίας, μικρό ή μεγάλο, με τρόπο που να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τα κατά καιρούς στερεότυπα του κοινού ή ενίοτε (σε μεμονωμένες περιπτώσεις) κόντρα σε αυτά, για λόγους εντυπωσιασμού. Τα τελευταία χρόνια στην κινηματογραφική βιομηχανία αναγνωρίστηκε η ουσιώδης συμβολή του casting στην επιτυχία μιας ταινίας και προστέθηκε σαν κατηγορία στα βραβεία Oscar. Οι ηθοποιοί επιλέγονται προφανώς με κριτήριο το να 'μοιάζουν' στους εκάστοτε ρόλους και φυσικά όχι να 'είναι', συχνά το look είναι πιο πειστικό από την πραγματικότητα. Μια ηθοποιός πχ για ρομαντική κομεντί πρέπει να είναι μικρόσωμη, με λίγες ατέλειες, σχετικά υστερική, με αμυντικό παρεξηγιάρικο ύφος ή αντίθετα ένας ερωτικός ρόλος απαιτεί μια άνετη, τραχιά εικόνα, στα όρια του χυδαίου με λίγες τραγικές προεκτάσεις. Αντίστοιχα ένας άντρας για ταινία δράσης πρέπει να δείχνει εξυπνάκιας κλπ, κλπ.

Περνάμε στην πολιτική, η οποία διεθνώς κινείται καθημερινά - χωρίς να είναι καθόλου καινούργιο αυτό - στις παρυφές του θεάματος, εκτός φυσικά από τις μέρες που το υποσκελίζει. Παρακολουθούμε μια αντίστοιχη διαδικασία επιλογής προσώπων πάνω στο σενάριο (στην 'αφήγηση') που έχει επιλέξει ή έχει γράψει ο εκάστοτε ηγέτης και η κάστα που τον υποστηρίζει.

Στο Ελληνικό παράδειγμα των τελευταίων χρόνων, ο Κωστάκης Καραμανλής επιλέχτηκε από τους μεγαλοπαραγωγούς του κόμματος ως 'ελληναράς-τεμπελχανάς-ποδοσφαιρόφιλος- καλό παιδί με γυναικούλα και παιδιά' της διπλανής πόρτας, χαρακτήρας γνώριμος στους 'καταναλωτές' πολίτες με τον οποίον μπορούσαν άνετα να ταυτιστούν οι περισσότεροι την εποχή της ελαφρότητας- μετά την ανάπτυξη και το ευρώ που εξασφάλισε ο 'μισητός' κος Καθηγητής. Όλοι ξέρουμε ότι ο ίδιος ο Καραμανλής πιθανότατα δεν είναι καθόλου έτσι, αλλά ο σωματότυπός του 'μοιάζει', άρα για ένα μεγάλο διάστημα ήταν το τέλειο casting. Σε δεύτερους ρόλους τα 'φιλαράκια', με εμφάνιση λαϊκού μάγκα οι περισσότεροι, πλην των ολίγων κολωνακιώτικου ψευτομπαρόκ δαπιτο-look.

Μια μικρή παρένθεση εδώ: Ας μην κατηγορούμε την Ελλάδα για την άνθηση της οικογενειοκρατίας σαν μέρος ενός επιτυχημένου casting. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο, απλωμένο σε όλους τους χώρους: πολιτική, κινηματογράφο-τηλεόραση, ακόμη κι επιστήμη. Κι αυτό γιατί οι όροι του θεάματος -που συμπεριλαμβάνει τα παραπάνω-, είναι αδυσώπητοι και χρειάζονται συνεχώς τροφοδοσία με ταχύτητες που η κοινωνία δυσκολεύεται να ακολουθήσει. Άρα, οι γιοι, κόρες, ανιψιοί και μπατζανάκηδες 'διασημοτήτων' είναι εύκολα και ανέξοδα διαθέσιμοι για άμεση κατανάλωση. Τέλος παρένθεσης.

Ο Γ. Παπανδρέου ανταποκρίνεται σε μιαν άλλη αφήγηση, αυτήν του μοντέρνου, αθλητικού σπόρτσμαν, με μια έντονη αύρα ευγένειας και fairplay. Διάλεξε και αυτός ένα μεγάλο μέρος των συνεργατών του καθώς και τους υπουργούς του έτσι ώστε να 'ταιριάζουν' στην αφήγησή του: oh, it's a wonderful job to do! Παράδειγμα οι του Υπουργείου Προπαγάνδας & Τουρισμού (σημ. το Πολιτισμού καταργήθηκε εδώ και καιρό), νέοι, ωραίοι, κατάλληλοι για τουριστικές εκθέσεις και πάσης φύσεως εγκαίνια και τιμητικές βραβεύσεις ή η γυναικεία ομάδα του Υγείας που φέρνει λίγο προς 'νοσοκόμες', ή η αφοπλιστική ειλικρίνεια του ασφαλιστικού παρατηρητή ή η επιτηδευμένη απλότητα της φιλο-περιβαλλοντικής αισθητικής ή ακόμα και η πληθώρα των σοβαροφανών, σνομπ - λίγο μοντέρνων και συνάμα γοητευτικών – καθηγητών/τριών πανεπιστημίου που έχουν καλύψει τις περισσότερες δημόσιες διοικητικές θέσεις, κ.α.

Είναι φανερό όμως ότι το γνώριμο (και κάπως banal) νέο-πασοκικό 'σενάριο’ εξουσίας στην πορεία ξεπεράστηκε. Ο Παπανδρέου από star-ηθοποιός καλείται να μεταμορφωθεί (και;) σε αφανή σκηνοθέτη. Ενδεχομένως οι συνθήκες να μην του επιτρέψουν να κρατήσει και τους δύο αυτούς απαιτητικούς ρόλους, όσο κι αν ο ίδιος το θέλει.

Όσο για το casting, παρά τις δραματικές εξελίξεις, επιμένει στους δικούς του κανόνες: η ομάδα πρέπει πρωτίστως να 'μοιάζει' ότι κυβερνά.


ΥΓ. Αυτό το ποστ γράφτηκε λίγες ώρες πριν την έκτακτη πανελλήνια προβολή της σαπουνόπερας της νέας ‘βοσκοπουλειάδας’. Το συμπέρασμα είναι ότι όποιος παίζει επικοινωνιακά παιχνίδια με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, τον τρώνε οι κότες…

Τα πράγματα με τ' όνομά τους

Αυτό που έγινε χτες στην Αθήνα ήταν κανονικό λυντσάρισμα με όλα τα χαρακτηριστικά του όρου.

Οι νεκροί της Marfin καταδικάστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες και μοναδικό 'έγκλημα' ότι δούλευαν σε μέρα απεργίας. Μπορεί να βρέθηκε τυχαία ένας οποιοσδήποτε από το πλήθος να κουβαλά το σκοινί, ο θρασύδειλος όχλος όμως ούρλιαζε από κάτω με μια άγρια χαιρεκακία.

Εκ των υστέρων φυσικά όπως οι λευκοί νοικοκυραίοι το Αμερικάνικου Νότου ή οι Γερμανοί 'φιλήσυχοι' πολίτες του πολέμου, δεν γνώριζαν, δεν ήξεραν, δεν κατάλαβαν, δεν πρόσεξαν κλπ. Τουλάχιστον εκείνοι πέρασαν κι ένα κάποιο συλλογικό 'τραύμα' τα χρόνια που ακολούθησαν.

Οι συμπατριώτες μας όμως, το κατάλαβαν; Ή στη λυσσαλέα ανάγκη της η πλειοψηφία των Ελλήνων που αρνείται να συνειδητοποιήσει ότι το μοναδικό πράγμα που παράγει εδώ και χρόνια είναι ένα γλοιώδες βρώμικο γράσο για τη μακάρια λειτουργία της πολιτικομιντιακής γραφειοκρατίας, έχει χάσει κάθε αυτοσυνειδησία;

Σήμερα το πρωί άκουγα μεγα-λοδημοσιογράφους να αναρωτιούνται μήπως φταίνε οι προδιαγραφές του τζαμιού ή της πυρόσβεσης, μήπως καλύτερα να κλείναμε τα καταστήματα όταν περνούν οι 'επαγγελματίες' αγωνιστές της 'αριστερής' συντήρησης και άλλα τέτοια για να θολώσουν τις ευθύνες του άκρατου λαϊκισμού τους.

Εγώ προτείνω καλύτερα -και για τη δική τους διευκόλυνση- να μας κρεμάσουν στο πέτο εμάς που δεν πιστεύουμε στην κρατικοδίαιτη, αναξιοκρατική, φασίζουσα και ισοπεδωτική κουλτούρα της 'πλειοψηφίας' και συνεχίζουμε να θεωρούμε τον εαυτό μας προοδευτικό, ένα αστέρι, ένα ψάρι, ένα τρίγωνο, οτιδήποτε για να μας ξεχωρίζουν καλύτερα.

Δ.Χ.

Περί φωτισμένων αρχιτεκτόνων...

Για άλλη μια φορά (Ασεμπίγιο), όπως και στη περίοδο της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων (Καλατράβα), άλλος ένας Ισπανός αρχιτέκτονας έρχεται να δώσει τα "φώτα" του σε μια εξίσου "φωτισμένη" πολιτική ηγεσία και όλοι μαζί οι "φωτισμένοι" να σώσουν εμάς τους αδαείς πολίτες.

Λες και δεν υπάρχουν ανοικτές διαδικασίες στις οποίες μπορούν να συμμετέχουν περισσότεροι αρχιτέκτονες, απ'όλο τον κόσμο, οι οποίοι σε συγκεκριμένα πρότζεκτ και διαγωνισμούς θα δώσουν φρέσκιες ιδέες και σύγχρονα οράματα. Ας μην ξεχνάμε ότι κι ο Καλατράβα επανάληψη της κατασκευής ήδη υπαρχουσών μελετών του έκανε στην Αθήνα, γιατί να σκάμε για πρωτοτυπία; Το ίδιο έγινε για το Μέγαρο Μουσικής στο παρελθόν, για το Μουσείο της Ακρόπολης και απ' ότι δείχνουν τα πράγματα το ίδιο θα συνεχίσει να γίνεται.

Η εξουσία προτιμά την απ' ευθείας ανάθεση μάλλον από φόβο. Καλύτερα τα σίγουρα, οι επώνυμοι: αρχιτέκτονες, σκηνοθέτες, μουσικοί και πάει λέγοντας, ενίοτε και τα παιδιά τους στην ανάγκη. Γιατί πώς μπορούν να αξιολογήσουν τα έργα τέχνης οι δικηγόροι, οι φυσικοί και οι ειδικοί του μάνατζμεντ; Πώς να διαλέξουν μεταξύ του ενός ή του άλλου, πώς να βάλουν κριτήρια και να εισάγουν καινοτομίες όχι μόνο στο επίπεδο της τεχνολογίας αλλά και στο επίπεδο της αισθητικής.

Δεν έχει έρθει ακόμη η εποχή στην Ελλάδα, ούτε αυτή τη φορά, ένας άνθρωπος με βαθειά γνώση της τέχνης να αναλάβει το Υπουργείο Πολιτισμού (η μόνη ήταν η Μελίνα, όχι βέβαια γιατί ήταν ηθοποιός αλλά γιατί με τον Ντασέν συμμετείχαν στο παγκόσμιο πολιτιστικό τοπίο) ή ένας άνθρωπος με βαθειά γνώση του χώρου να αναλάβει τον τομέα της αστικής περιβάλλοντικής ανάπλασης, ούτε καν τέτοιοι προτάθηκαν ποτέ ως Δήμαρχοι από τα προοδευτικά κόμματα. Δεν κάνω κριτική στους νέους υπουργούς, άλλωστε ο ενθουσιασμός των ΜΜΕ και άλλων πολλών δεν συμμερίζεται καθόλου το δικό μου σκεπτικισμό. Απλά απαιτώ από αυτούς να σεβαστούν αυτά που δεν γνωρίζουν, αν φυσικά δεν τα γνωρίζουν και πάντα με την προϋπόθεση ότι γνωρίζουν τι δεν γνωρίζουν.

ΜΕ ΛΙΓΕΣ ΛΕΞΕΙΣ

Τι βιώνουμε άραγε;
Εξέγερση, διαμαρτυρία, πλιάτσικο, κωλοπαιδεία, ανικανότητα ή τραμπουκισμό;

Μήπως όμως είναι απλά η ανάγκη μιας μεγάλης ομάδας των νέων να συμμετέχουν με κάποιον διάολε τρόπο στην κοινωνική ζωή;

Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο αλλά και το πιο σημαντικό και το πιο δύσκολο αίτημα της εποχής μας είναι Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ και διατρέχει όλες τις ηλικίες και τα κοινωνικά στρώματα! Αναφέρομαι φυσικά στην ουσιαστική της μορφή, την υλική: συμμετοχή στο σκάψιμο, στο χτίσιμο, στο βάψιμο, στο φαγητό, στον έρωτα, στο χορό, με ιδρώτα, με αγκαλιάσματα, με πόνο, με άγρια χαρά και όχι βέβαια για τη «συζήτηση» περί όλων αυτών…

Σε συνθήκες ασφυκτικής υπερπροσφοράς προσόντων, ικανοτήτων, συναισθημάτων και εκφραστικών δυνατοτήτων οι μόνοι που βρίσκουν μια κάποια διέξοδο στην ανάγκη δράσης μέσα στο κοινωνικό σύνολο είναι τα τέκνα (και τεκνά) διασήμων, οι προκλητικά γραφικοί και οι ασύδοτοι.

Όλοι οι υπόλοιποι απλά μεγαλώνουμε και συνηθίζουμε, αποδεχόμαστε την απομόνωσή μας και εκτελούμε βαριεστημένα την καθημερινή μας τελετουργία που περιλαμβάνει κοινωνικές και επαγγελματικές ενέργειες χαμηλής έως ανύπαρκτης αποτελεσματικότητας.

Με την ίδια σχεδόν απελπισία, οι πιο νέοι πειραματίζονται σήμερα με άλλες τελετουργίες όπως αυτή της αστικής αναστάτωσης που δείχνει πιο ενεργητική και πιο πετυχημένη, τουλάχιστον προς το παρόν. Ομολογώ ότι τις τελευταίες μέρες είδα πολύ πρωτότυπες μορφές της και πραγματικά χαίρομαι για την αμηχανία που προκαλούν στους ξινούς πολιτικάντηδες όλων των κατηγοριών.

Δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο εξασφαλίζεται η συμμετοχή. Εν τέλει, τα media δείχνουν αρκετά ισχυρά να αφομοιώσουν και αυτό το κύμα αμφισβήτησης και να δημιουργήσουν για άλλη μια φορά τους τηλεοπτικούς ήρωες της επόμενης μέρας.

Οι πολιτικές δυνάμεις και τα πολιτικά πρόσωπα που θα μπορέσουν να απαντήσουν πειστικά -και με διάρκεια- στο αίτημα της συμμετοχής θα έχουν το πλεονέκτημα στις αναδυόμενες κοινωνικές συγκυρίες. Οι άλλοι απλώς θα περιμένουν στη στάση.
-

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑΛΙΣΜΟΣ & ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Tο παρακάτω κείμενο ανάρτησα χτες στο allazoume.first-forum.com ως μιαν απάντηση σε κείμενο του stefan (thelonapo.blogspot.com) που αφορούσε τις κομματικές οργανώσεις. Επειδή πιστεύω ότι θα ακουστούν πολλά επί οργανωτικών τις επόμενες ημέρες και θα ψηφιστούν ακόμη περισσότερα (2 συνέδρια εν όψει), καταθέτω τη γνώμη μου αλλά και την επίγνωσή μου ότι τίποτε από τα παρακάτω δεν θα γίνουν. Η πολιτική δυναμική των ημερών μας εξαντλείται στο επικοινωνιακό επίπεδο, εκεί όπου η 'δεξιά' ιδεολογία είναι κυρίαρχη τα τελευταία δέκα χρόνια, ανεξαρτήτως κομμάτων φυσικά...

Η οργάνωση του κόμματος που περιγράφει ο stefan μου θυμίζει τις παλιές 'καλές' μέρες της αριστεράς με τις 'κόβες' ανά γειτονιά, χωριό, πόλη και ότι άλλο θα μπορούσε να ισοπεδώσει και την πιο ανθεκτική προσωπικότητα. Σ' ένα χωνευτήρι ηλικιών, ενδιαφερόντων και δυνατοτήτων οι περισσότερο ή λιγότερο 'τοπικοί' παράγοντες εξάσκησαν και 'βελτίωσαν' τον κούφιο πολιτικό τους λόγο και βεβαίως εκπαίδευσαν τους μετέπειτα δημοσιογράφους του έθνους! Τέτοιου είδους οργανώσεις, σχολιασμού δηλαδή, καφενείου, εκτόνωσης, επικύρωσης αποφάσεων και λιβανίσματος του αρχηγού ή όπως αλλιώς θέλετε να τις ονομάζουμε, πιστεύω ότι εξεμέτρησαν το ζην. Όλη αυτή η διαδικασία πέρασε στην τηλεόραση -εσχάτως και στο internet- και μόνο μια θολή ανταύγεια του παρελθόντος επιζεί, όπως πολύ ωραία την περιγράφει ο stefan.

Νομίζω ότι ήρθε η ώρα αυτό που λέμε οργάνωση της κοινωνίας ν' αλλάξει κατεύθυνση. Νομίζω ότι δεν χρειαζόμαστε άλλο πια ομάδες ανθρώπων που θα σχολιάζουν -καλύτερα ή χειρότερα, δεν έχει μεγάλη σημασία- αλλά ομάδες ανθρώπων που θα δημιουργούν. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, είναι καλύτερο να στήσουμε - ναι για το ΠΑΣΟΚ μιλάω και για την ευρύτερη προοδευτική αριστερά - θεατρικές ομάδες ή κινηματογραφικές ή ομάδες που θα φτιάξουν γκράφιτι στις πόλεις μας ή θα σχεδιάσουν κοινόχρηστους χώρους ή θα εκδίδουν κόμιξ, ακόμη και να παίζουν μουσική ή να κάνουν δωρεάν μαθήματα κομπιούτερ ή να φτιάχνουν αφίσσες για το περιβάλλον.

Θα με ρωτήσετε τι σχέση έχει η πολιτική με όλα αυτά; Θα σας απαντήσω: Μεγάλη!

Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, τα παραπάνω ΔΕΝ θα γίνουν, όχι γιατί κάποιοι 'κακοί' θα τα εμποδίσουν, αλλά γιατί ευρύτερα η ελληνική κοινωνία έχει πάρει διαζύγιο από τη δημιουργικότητα. Το πολιτικό προσωπικό των κομμάτων διαχειρίζεται κοπιώδεις διαδικασίες αλλά κενές περιεχομένου και έχει μείνει πολύ πίσω σε πραγματικές δυνατότητες παρέμβασης. Το φάντασμα της γενιάς του Πολυτεχνείου πιστεύει ακόμα ότι είναι ζωντανό και κάνει ευπρεπείς 'διαδηλώσεις' συμπαθητικής αγανάκτησης μπροστά στο Υπουργείο Πολιτισμού και χαριτωμένα ραντεβουδάκια με τον Λιάπη.

Καληνύχτα Ιωάννα...

ΔΙΑΝΟΜΗ ΡΟΛΩΝ, ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ

Παρακολουθούμε έκπληκτοι μια πολύ άσχημη και κακοήθη αρρώστια να κατατρώγει ότι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό, την ακατάσχετη λογοδιάρροια. Μια πραγματική διάρροια ασύμμετρου λόγου να βγαίνει από τα στόματα των ισχυρών μιντιαθρώπων που καρφώνουν και ηχογραφούν ο ένας τον άλλον, που συσκοτίζουν τα γεγονότα με ασήμαντες πληροφορίες, που προσλαμβάνουν την ελίτ των «αποτελεσματικών» δικηγόρων (είδες η λίστα επικρατείας, παρά τρίχα...) όταν θέλουν να ξελασπώσουν. Όσοι δεν είναι βαθειά διεφθαρμένοι, είναι απλώς ηλίθιοι. Οι περισσότεροι έχουν βγάλει τόνους λεφτά «καταγγέλλοντας» (μηδέ του Λαζόπουλου εξαιρουμένου), χωρίς φυσικά να έχουν αποκαλύψει ποτέ τίποτα. Ούτε φυλακή πρόκειται να πάνε, ούτε να χάσουν τη «δουλειά» τους, ούτε αυτούς που τους ακολουθούν. Άρα γιατί όλη αυτή η φασαρία; Για τη γλυκιά ηδονή της εξουσίας, ανώτερη κι απ’ το πιο παράνομο και φιλήδονο σεξ!

Οι «δημοσιογράφοι» δεν είναι πια δημοσιογράφοι, είναι πολιτικοί. Αγωνίζονται όλη την ημέρα μ’ ένα κινητό στο αυτί να φτιάξουν την κοινωνία στα δικά τους μέτρα, με τα δικά τους οράματα. Αν τους αρέσουν οι χαζές γκόμενες, όλες οι νεαρές κοπέλες θα γίνουν bimbo για κατανάλωση. Αν, όντας παντελώς αμόρφωτοι, πιστεύουν ότι οι Έλληνες είναι ανώτερη φυλή, θα πείσουν γι’ αυτό τον κάθε πικραμένο. Αν τα εύκολα χρήματα, η σπιουνιά, η αγραμματοσύνη, η τεμπελιά και η κοινοτοπία είναι τα δικά τους ιδανικά, ναι! Κατάφεραν να πείσουν την κοινωνία ότι είναι ο μοναδικός τρόπος ζωής. Όταν ό λαός λοιπόν παίρνει τόσο πλουσιοπάροχα το θέαμα, δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για τον άρτο (ο Σαρκοζί το έχει καταλάβει από νωρίς). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πολλοί μάχιμοι πολιτικοί της δεξιάς σήμερα, πρώτα υπήρξαν δημοσιογράφοι και μετέφεραν στην κυβερνητική τους μεταμόρφωση αυτήν ακριβώς την ικανότητά τους, να παράγουν άφθονο θέαμα και καθόλου έργο.

Οι «πολιτικοί» από την άλλη –και ιδιαίτερα οι κάπως αριστερότεροι- δεν είναι πια πολιτικοί. Είναι δημόσιοι υπάλληλοι, με σίγουρο μισθό, ικανοποιητικές απολαβές, καλή κοινωνική ζωή, ελεύθερο χρόνο, και κανα τυχερό που και που… Γι’ αυτό και το μόνο που καταλαβαίνουν είναι τον πόνο του δημοσίου υπαλλήλου. Όλοι οι υπόλοιποι πολίτες ας κόψουν το λαιμό τους, αφού δεν φρόντισαν να διοριστούν όταν μοιράζαμε θέσεις. Ναι, αλλά τότε ήταν αγέννητοι… Δικαιολογίες…

Γύρω μας η κοινωνία αλλάζει, οι εργασία αλλάζει, το ίδιο το κεφάλαιο αλλάζει, τα προϊόντα αλλάζουν, ο τρόπος ζωής, η επιχειρηματικότητα, η επικοινωνία, οι προσωπικές σχέσεις, η οικογένεια, η εκπαίδευση μετασχηματίζονται βίαια για να προσαρμοστούν σ’ έναν κόσμο με λιγότερους πόρους, λιγότερους φίλους, μεγαλύτερο ανταγωνισμό και ανασφάλεια.

Η ελληνική δεξιά απάντησε στις σύγχρονες απαιτήσεις των καιρών με την ταύτισή της με τα μίντια και αυτό της βγήκε σε καλό μέχρι τώρα. Ποτέ άλλοτε η διαπλοκή δεν ήταν τόσο προφανής και τόσο αποδεκτή. Οι άνθρωποι βλέπουν τηλεόραση από το πρωί ως το βράδυ για να ξέρουν τι να πουν, τι να θέλουν, ακόμη και τι να σκεφτούν.

Η ελληνική σοσιαλδημοκρατία από την άλλη, απλά δεν απάντησε καθόλου. Ούτε μίντια, ούτε νέες ιδέες. Στα οικονομικά, από τον Μάνο και τον Ανδρουλάκη, στη Λούκα (πάλι με Ανδρουλάκη, πάει με όλα) μ’ ένα μικρό διάλειμμα Πολεμαρχάκη (ο άγνωστος) υπάρχει μεγάλη απόσταση και αντιφατικά μηνύματα που δεν στέλνονται πια καν στην κοινωνία. Τον πολιτισμό ανέλαβε η Γκερέκου (που ευτυχώς δεν μιλάει πολύ, τουλάχιστον μέχρι τώρα), για την παιδεία σιωπά ένας πρώην μακρόχρονος υπουργός παιδείας, για το κράτος, ποιος να πιστέψει οτιδήποτε από τον Παπουτσή ή από την Φώφη… και για τα οργανωτικά μια ακατάσχετη λογοδιάρροια που δεν σημαίνει απολύτως τίποτα.

Κι έτσι ξαναγυρίζουμε στην αρχή… Λόγια, λόγια, λόγια… Στην τηλεόραση θέλετε; Σε συνέδριο προτιμάτε; Μήπως νοσταλγήσατε το δρόμο; Α, υπάρχει και το internet, για τους πιο «μοντέρνους»…

Διαβάζω συνεχώς εκκλήσεις «να οργανωθούμε ρε παιδιά!», και ξέρω ότι κάποιοι πραγματικά το πιστεύουν. Είναι όμως λίγο τραγικό και κωμικό ταυτόχρονα. Να οργανωθούμε γιατί; Πάνω σε τι; Για ποιον; Το πιο δύσκολο πράγμα σήμερα είναι να διατυπωθούν καινούργιες προτάσεις, το πιο εύκολο να νομίζουμε ότι τις έχουμε. Ας μην ανησυχούμε όμως, η φύση απεχθάνεται το κενό. Εγώ λέω να φτιάξουμε θεατρική ομάδα που θα ετοιμάσει μια πρωτοποριακή παράσταση (ή έστω ένα απλό χάπενινγκ) κατάλληλη για στάδιο… αλλιώς θα δούμε πάλι Δαλιανίδη…

ΤΙ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ;

Το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου πρόβλημα στην πολιτική σήμερα και ιδιαίτερα στο σπαρασσόμενο ΠΑΣΟΚ είναι να καθοριστούν εξ αρχής τα συνεκτικά στοιχεία των κομμάτων. Επειδή εκπροσωπούν μια ‘θολή’ ταξικά κοινωνία, όλα τα ελληνικά κόμματα διαμόρφωσαν στην πορεία του χρόνου ‘θολά’ ή αλλιώς πολυσυλλεκτικά χαρακτηριστικά που ανταποκρίνονται εν πολλοίς στις αντιφατικές προτιμήσεις των Ελλήνων πολιτών.

Τι είναι λοιπόν εκείνο που στην πορεία του χρόνου διαμόρφωσε τις παρατάξεις έτσι όπως έρχονται μέχρι τις μέρες μας και τις έκανε διακριτές στο πολιτικό σκηνικό; Κατά τη γνώμη μου δύο στοιχεία: η προσωπικότητα του αρχηγού και οι στρατηγικές επιλογές τοποθέτησης της χώρας μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι που εμφανίζονται με αντίστοιχα πολιτισμικά ιδεολογήματα και εμμονές.

Η προσωπικότητα του αρχηγού και κυρίως η δυνατότητά του να υποσκελίζει τα στελέχη του κόμματός του και να τους αφαιρεί τη δυνατότητα οργάνωσης μηχανισμού, είναι αυτή που δίνει το στίγμα της κάθε παράταξης. Στους αποτελεσματικούς εντάσσονται οι Καραμανλής Α’. Παπανδρέου Β’ (πριν την ασθένειά του) και πολύ πρόσφατα ο Αλαβάνος. Στους μη-αποτελεσματικούς οι Παπανδρέου Γ’, Μητσοτάκης, Κωνσταντόπουλος και στους έτσι κι έτσι Σημίτης και Καραμανλής Β’. Ο ΒΒενιζέλος προβάλλεται ψευδεπίγραφα ως εκπρόσωπος του ισχυρού ηγέτη, αλλά δεν είναι. Ήδη υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια στους ουδέτερους και δεν έχει καθόλου κοινωνικές αναφορές που θα τον καθιστούσαν ανθεκτικό σε περίπτωση κρίσης. Το ελληνικής κοπής ‘καθηγητηλίκι’, δυστυχώς, με τα μιντιακά του προνόμια, αλλοιώνει την κρίση των πολιτικών που προέρχονται από αυτό και τους κάνει να παραμελούν εμφανώς τις κοινωνικές και κυρίως τις διεθνείς αναφορές τους.

Στον δεύτερο παράγοντα, την επίδραση δηλαδή των διεθνών εξελίξεων στην Ελλάδα αναφέρω κάποια παραδείγματα: ο διαχωρισμός των δύο μεγάλων παρατάξεων Βενιζελικών και Φιλοβασιλικών αντιστοιχούσε στην Αγγλογαλλική ή Γερμανική επιρροή αντίστοιχα και λύθηκε με την ήττα της μιας πλευράς. Η παραδοσιακή αριστερά διατήρησε από την αρχή μέχρι το τέλος την αναφορά της στην Σοβιετική Ένωση και σήμερα επενδύει σ’ έναν έντονο απομονωτισμό που απαντάται κυρίως στα ακροδεξιά κόμματα. Ερχόμενοι λίγο πιο κοντά, η Καραμανλική υπεροχή της δεκαετίας του 70 αντιστοιχούσε στην προσπάθεια διαμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ η πρώιμη πασοκική ταυτότητα ήταν σαφέστατα αντιευρωπαϊκή, στην κουλτούρα του αμερικάνικου ριζοσπαστισμού της εποχής Κάρτερ. Η δεκαετία του 80 βρίσκει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία να διερευνά στην αρχή τις αμήχανες προσπάθειες τρίτου δρόμου και στο τέλος να συμβιβάζεται με το ευρωπαϊκό κατεστημένο αρκετά πιο ελκυστικό από τον ρηγκανισμό. Ο Μητσοτάκης εκπροσωπεί στα καθ’ υμάς την νικήτρια τότε αμερικανική ηγεμονία αλλά μην ζητώντας ανταλλάγματα πληρώνει ο ίδιος την καταστροφική πολιτική των Αμερικανών στα Βαλκάνια. Η επιστροφή του φιλοευρωπαϊκού ΠΑΣΟΚ και του Σημίτη αργότερα είναι αναπόφευκτη ως ένα βαθμό και μάλιστα σε μια εποχή που οι ευρωπαϊκές ελπίδες συγχώνευσης και ηγεμονίας ήταν ιδιαίτερα αυξημένες. Η πτώση Σημίτη ταυτίζεται με την κατάρρευση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, αποτέλεσμα της αμερικανικής επίδρασης στην πρώην ανατολικές χώρες και των πολύ αργών ρυθμών αλλαγών της ΕΕ. Μετά τον πόλεμο στο Ιράκ η αμερικανική ηγεμονία εμφανίζεται σήμερα εξαιρετικά αποδυναμωμένη και δημιουργούνται πολλαπλές φυγόκεντρες και εν πολλοίς επικίνδυνες για την παγκόσμια ειρήνη, τάσεις. Ο Καραμανλής Β’ είναι αμήχανος μέσα σ’ έναν κόσμο που πιθανότατα δεν καταλαβαίνει, πόσο μάλλον να επιδράσει επάνω του. Πότε κοιτά στη δύση (κόρη Μητσοτάκη γαρ) πότε στην ανατολή (πονηρός ο Πούτιν) και γενικά λουφάρει μπας και τη γλυτώσει. Ο Παπανδρέου Γ’ απ’ την άλλη, γνήσιο τέκνο του αμερικάνικου φιλελευθερισμού, σε υποχώρηση τα τελευταία οκτώ χρόνια, δεν έχει -εξ ανάγκης- εκείνες τις διεθνείς αναφορές (παρά τη Σοσιαλιστική Διεθνή) που να του εξασφαλίζουν μια ελκυστική διακριτή ταυτότητα.

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω απέφυγα επιμελώς να αναφερθώ σε αριστερά και δεξιά, προνομιούχους και μη, τα όρια της φτώχιας, το ασφαλιστικό κλπ. Είναι καιρός πια, πιστεύω, μαζί με την εποχή της μεταπολίτευσης να θάψουμε ευλαβικά και τα εργαλεία πολιτικής ανάλυσης που χρησιμοποιούσε.

ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΟΧΗ

Η αλαζονεία και η αμετροέπεια είναι ΒΒενιζελική πατέντα και σ’ εκείνον αποκλειστικά πρέπει να μείνουν τα πνευματικά δικαιώματα εις το διηνεκές. Φαίνεται καθαρά ότι υποχωρεί τάχιστα οι δυναμική του και οι θέσεις που έβγαλε χτες ΔΕΝ αποτελούν πολιτικά γεγονότα ούτε κατ’ ελάχιστον. Ο ΒΒενιζέλος μάλιστα ξεχνά ότι έχασε και αυτός! Ενδεχομένως λοιπόν η φαρέτρα του να άδειασε από την Κυριακή 16/9 το βράδυ και οι συνοδοιπόροι του να ψάχνουν εναγώνια στον πάτο της για να βρουν τίποτε άλλο. Ας πρόσεχαν!

Ο κίνδυνος είναι τώρα η αλαζονεία και η έλλειψη μέτρου να μεταφερθούν από την άλλη πλευρά και αν συμβεί αυτό, τότε θα έχει την ίδια τύχη: φθορά και ανυποληψία. Στα μάτια της κοινωνίας που παρατηρεί προσεκτικά τα πάντα, κατήγοροι και υπονομευτές της γενικά θετικά αποδεκτής σημιτικής περιόδου, losers από πεποίθηση με ύφος τουλάχιστον Τόνιας Αντωνίου και Άκη «Αριστερού» Τσοχατζόπουλου μαζί, κάτι σε Παπουτσής, να πούμε…, δεν είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές του νέου ζητούμενου στην κεντροαριστερά σήμερα. Ο σκληρός αγώνας που πρέπει να δοθεί και οι απαιτήσεις του, ας μην θολώσουν το μήνυμα για άλλη μια φορά.

Το ίδιο και οι θέσεις. Αν οι κάθε λογής πασοκικές συνιστώσες συνεχίσουν να βομβαρδίζουν το λαό με ‘αριστερές’ κοινοτοπίες, τότε νομίζω ότι δεν θα μείνει τίποτε να μοιραστεί πολιτικά. Το παράδειγμα του Ανδρουλάκη είναι πολύ καλό. Σε μια εβδομάδα σπατάλησε πολιτικό κεφάλαιο που έχτιζε πολλά χρόνια. Τίποτε δεν θα είναι ίδιο πια για όσους νόμισαν ότι η ευκολία της ανέξοδης δημοφιλίας θα τους προστάτευε για πάντα.

Εκείνο που φαίνεται σε αυτόν τον πολύ ενδιαφέροντα αγώνα στο ΠΑΣΟΚ -προς το παρόν μεταξύ προσώπων- είναι ότι η πολιτική ηθική παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Θα κερδίσει αυτός που θα κατηγορήσει λιγότερο, θα ρισκάρει περισσότερο, δεν θα προδώσει τους φίλους του, θα συγκρουστεί ακόμη και με τους φίλους του, θα κρίνει με σοβαρότητα τα στοιχεία, θα διορθώσει τα λάθη του ακόμη κι αν δεν τα παραδεχθεί, θα επιλέξει κατάλληλους συνεργάτες, δεν θα διαπραγματευτεί, δεν θα σνομπάρει, δεν θα θυμώσει με κανέναν, θα δημιουργήσει πολιτικά γεγονότα εκτός των γραφείων και των τηλεοπτικών πλατώ. Θα παρουσιάσει με λίγα λόγια μια σοβαρή ικανότητα να κυβερνήσει τον τόπο, πέρα από την ανάγκη του ή το πεπρωμένο του.

ΚΡΙΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ & ΚΡΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

Ακούω και διαβάζω τόσες μέρες περί ’αριστερής’ στροφής της κοινωνίας. Για να δούμε...

Αν ‘αριστερά’ σημαίνει :
- Διόγκωση του κράτους ως οικονομικού παράγοντα,
- Στραγγαλισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
- Μαζικοί διορισμοί με επετηρίδα (ανεξάρτητα πώς θα πληρωθούν οι διορισμένοι),
- Σύνταξη στα 45 (όσων προνομιούχων μπορούν βεβαίως, οι άλλοι καλά να πάθουν),
- Οι γυναίκες στο σπίτι γρήγορα (μην τυχόν και πάρουν θέση στην ιεραρχία, να μπουν, να γεννήσουν και δρόμο...),
- Κρατικά εσωστρεφή πανεπιστήμια (όπου κυριαρχεί ο αγριότερος νεποτισμός στην Ελλάδα και η μακάρια ακινησία),
- Απομονωτισμός και αλυτρωτισμός στην εξωτερική πολιτική,
- Ακόμη περισσότερα κίνητρα για κτίσιμο ‘πολυτελών’ ενεργοβόρων κατοικιών (αν τελειώσουν τα δάση, μην ανησυχείτε, υπάρχουν με τη σειρά τους οι λίμνες και η θάλασσα), κ.α.

Τότε συμφωνώ απολύτως! Ναι, υπάρχει στροφή προς τ’ αριστερά, κι όχι μόνο στροφή, αλλά μια υπέροχη κολοτούμπα! Τέτοιου τύπου ‘αριστεροί’ είναι το 25% απ’ το 41 της ΝΔ, το 20% απ’ το 38 του ΠΑΣΟΚ, το 4% απ’ το 5,2 του ΣΥΡΙΖΑ, το 8,5% του ΚΚΕ, το 3,5 % του ΛΑΟΣ. Σύνολο 60% περίπου της Ελληνικής κοινωνίας, πολύ παραπάνω απ’ την απόλυτη πλειοψηφία, ένας ΘΡΙΑΜΒΟΣ δηλαδή της ‘αριστεράς’.

Στο ΠΑΣΟΚ σήμερα η κρίση ταυτότητας είναι πολύ πιο σημαντική από την κρίση προσώπων, όσο κι αν ισχύουν και τα δύο ταυτόχρονα.

Το 1996, τα πρόσωπα, Σημίτης/Τσοχατζόπουλος είχαν διακριτές ιδεολογικές ταυτότητες με τον πρώτο να εκφράζει με σαφήνεια τον ήπιο αντι-κρατικίστικο εκσυγχρονισμό (μετά την παταγώδη αποτυχία του ηλιθιωδώς άγαρμπου νεοφιλελεύθερου μοντέλου της περιόδου Μητσοτάκη) και τον δεύτερο τη συνέχεια της γνώριμης κρατικίστικης διαχείρισης με έντονα βεβαίως τα στοιχεία διαφθοράς και ασυδοσίας (περίπου στην παράδοση του υπαρκτού σοσιαλισμού). Η ήττα της δεύτερης πρότασης ήταν προδιαγεγραμμένη, καθαρή, όσο και αναπόφευκτη στις τότε συνθήκες.

Σήμερα, το 2007, βλέπουμε εκπροσώπους του πιο άγριου κρατικισμού να στελεχώνουν και τις δύο υποψηφιότητες, Παπανδρέου/ΒΒενιζέλος, ο λόγος δε που εκφέρεται σε κάθε περίσταση μέχρι σήμερα από τους δύο μονομάχους και τους συνοδοιπόρους τους είναι βολικά κι ανέξοδα ‘αριστερός’, επηρεασμένος επικοινωνιακά από την ανερμάτιστη ‘ανάλυση’ των media. Με την εξαίρεση του Παγκάλου που προσπαθεί μοναχικά να υπερασπιστεί τον ήπιο σημιτικό εκσυγχρονισμό (ποιος να το ‘λεγε…), οι υπόλοιποι έχουν οδηγηθεί σε μια ‘αριστερή’ πλειοδοσία που θ’ αποτελέσει κατά τη γνώμη μου το Βατερλό της κεντροαριστεράς και τον οριστικό εναγκαλισμό των μεσαίων στρωμάτων με την κεντροδεξιά που ήδη κτίζει βαθειά θεμέλια στη ελληνική κοινωνία.

Τα πρόσωπα των δύο μονομάχων και των άλλων εμφανιζόμενων 'πόλων' επιμένουν να εφαρμόζουν τακτική ηθικής, μαγκιάς και άλλων τηλεοπτικών παραμέτρων που μόνο σύγχιση προκαλεί. Νομίζω ότι όποιος διαγνώσει εγκαίρως την μπανανόφλουδα της ‘μιντιακής αριστεράς’ και διαχωρίσει ευθαρσώς τη θέση του, τότε θα έχει εκταμιεύσει ένα σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για το μέλλον.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΗ-ΚΡΑΤΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Ο διαχωρισμός του αποτυχόντος κρατικισμού από την αριστερά αποτελεί σήμερα ένα αίτημα επιβίωσης για τη σοσιαλδημοκρατία διεθνώς, κατά τη γνώμη μου. Το υδροκεφαλικό κράτος μόνο πρόνοια και περίθαλψη δεν περιποιεί για τους πολίτες του, πόσο μάλλον ποιότητα ζωής και ευτυχία.

Η άγρια οικονομία της αγοράς από την άλλη, όσο κι αν μοιάζει θελκτική στην βορειοαμερικάνικη εκδοχή της, στον υπόλοιπο κόσμο, με τον κατακερματισμό, την εξάντληση των πόρων και την τεχνολογική καθυστέρηση, οδηγεί με ακρίβεια στην εξαθλίωση μεγάλων ομάδων πληθυσμού και την επικράτηση μεσαιωνικών θρησκευτικοϊδεολογικών δοξασιών.

Η σοσιαλδημοκρατία καλείται να απαντήσει πειστικά σε αυτό το παράδοξο: μικρό κράτος = μεγάλη πρόνοια και δεν τα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα. Νομίζω ότι κάποιες από τις απαντήσεις θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω, έχουν μάλιστα συχνά πέσει στο πολιτικό τραπέζι:

- Αλλαγή κλίμακας διοίκησης. Μεταφορά σημαντικών αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σε τοπικό επίπεδο. Η διαφθορά, αναποτελεσματικότητα και ανεπάρκεια των τοπικών αρχόντων φαίνεται να έχει κάψει νωρίς –τουλάχιστον στη Ελλάδα- αυτήν την προοπτική. Πρέπει ενδεχομένως να εισάγουμε νέες δομές όπως: εκ περιτροπής θητεία όλων των πολιτών, κλήρωση ελεγκτικών οργάνων, αυστηρή ολιγόχρονη θητεία των εκλεγομένων, Ανώτατη υποχρεωτική εκπαίδευση Δημοτικών και Νομαρχιακών εκπροσώπων, κ.α..
- Ιδιωτικά, μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια που θα επιδοτούνται μαζί με τα αξιολογημένα Κρατικά στην κατεύθυνση της παραγωγής τεχνολογίας αιχμής στην ενέργεια, υγεία και περιβαλλοντική αναβάθμιση.
- Σύστημα υγείας σε ιδιωτικονομική βάση (Α.Ε.) με υποχρεωτική ισότιμη ασφάλιση όλου του πληθυσμού (οποιασδήποτε εθνικότητας και εισοδηματικής κλάσης). Συμβάσεις βιώσιμες των ταμείων με τα Νοσοκομεία.
- Εξίσωση ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης με γενναία αύξηση των συντάξεων (κανένας κάτω από 900 €), οριστικό σταμάτημα της πρόωρης συνταξιοδότησης (ούτε εθελουσίας) εκτός φυσικά των λόγων υγείας.
- Τόνωση της ιδιωτικής οικονομίας με την μεταφορά πόρων και υπηρεσιών από το μεγάλο κεφάλαιο (η νεοδημοκρατική συνταγή), στη μεσαία και μικρή επιχείρηση. Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου και το κλειδί του ελέγχου της ανεργίας και όχι η εγκληματική αναπαραγωγή ανεκπαίδευτων συμβασιούχων.

Η μη-κρατικίστικη αριστερά, η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία δηλαδή, ολοκληρώνεται πέραν όλων των άλλων στο κοινωνικό και στο πολιτιστικό επίπεδο στο οποίο το ΠΑΣΟΚ δεν έχει δείξει τον καλύτερο εαυτό του μέχρι σήμερα.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΡΕΧΕΙ ΔΙΠΛΑ ΜΑΣ

Αυτό που χαρακτηρίζει όλες τις τάσεις που βλέπουμε να διαμορφώνονται σήμερα στο ΠΑΣΟΚ είναι ότι δεν βρίσκονται σε καθόλου καλή επαφή με την ελληνική κοινωνία. Όσες καθηγητικές δάφνες και αν επικαλεστεί κάποιος από αυτούς, όσα ‘αριστερά’ παράσημα κι αν επιδείξει, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης δεν λειτουργεί και όλοι ξέρουμε πότε συμβαίνει αυτό…

Οι εκλογές στην Ελλάδα κερδίζονται από δυναμικά στρώματα της κοινωνίας, συνήθως μικροαστικά, τα οποία ανεβαίνοντας, διεκδικούν μερίδιο της εξουσίας. Αυτό έγινε το 1981, οπότε οι σαφέστατα πολυαριθμότεροι μικροαστοί κέρδισαν και έφεραν μαζί τους στην εξουσία τα βασικά -τότε -χαρακτηριστικά τους, το 1996 όταν τα μεσαία στρώματα των πόλεων και ιδιαίτερα της Αθήνας διεκδίκησαν την αστική τους ολοκλήρωση που είχε καθυστερήσει υπερβολικά, το 2004 με τα νέα μικροαστικά στρώματα των μεγαλουπόλεων να κερδίζουν και πάλι φέρνοντας αντίστοιχα τη δική τους πολιτική ‘αισθητική’ στην εξουσία, όχι πολύ διαφορετική από την παλαιότερη (διορισμοί, διορισμοί, διορισμοί). Η νίκη της ΝΔ έχει λοιπόν ένα βαθύ κοινωνικό έρεισμα που μόλις τώρα, με τη νέα ‘σημιτική’ κυβέρνηση οδηγείται δειλά στην αστική του ολοκλήρωση. Όσοι ψάχνουν να βρουν αριστερή στροφή της ελληνικής κοινωνίας και άλλα τέτοια ευτράπελα έχουν πατήσει την μπανανόφλουδα της ανέξοδης ανάλυσης που οδηγεί με ακρίβεια στην απόλυτη παρακμή.

Τι βλέπουμε από την άλλη μεριά;

Ο ΒΒενιζέλος δυστυχώς δεν εκπροσωπεί παρά μόνο την φιλοδοξία του. Δεινός οπορτουνιστής και δολοπλόκος, βλέπει να χαρτιά του να καίγονται νωρίς (τράβηξε από 22 και του βγήκε 10άρι) και απ’ ότι είδα σήμερα, θα το παίξει διαπρύσιος κατήγορος της κυβέρνησης, γνήσιος δικηγοράκος κατώτερου δικαστηρίου που θέλει να κάνει εντύπωση στους πελάτες του. Όμως δεν έχει κανένα μέλλον. Όχι γιατί μιλάει πολύ, ούτε μόνο γιατί είναι αντιπαθής και πολιτικά ανήθικος (κάτι σαν τον Μητσοτάκη του ΠΑΣΟΚ), αλλά γιατί οι μοναδικές του αναφορές στην ελληνική κοινωνία είναι το μιντιοχαϊδεμένο μεν αλλά εξόχως ολιγάριθμο καθηγητικό κατεστημένο και οι φοβισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι, φθίνουσα ομάδα επαγγελματικά και ηλικιακά του ελληνικού πληθυσμού. Οι άλλοι δύο της τρόϊκας του κομματικού πραξικοπήματος, ΑΛοβέρδος και ΓΦλωρίδης έφεραν στη συμμαχία ο πρώτος τον απαραίτητο αθηναϊκό κοσμοπολίτικο αέρα και ο δεύτερος τους άστεγους τεχνοκράτες της σημιτικής περιόδου που έκπληκτοι δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί δεν έχουν πια ζήτηση. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι όμως οι κάθε λογής αριστερογενείς που έδειξαν να βρίσκονται σε αβυσσαλέα απόσταση από την πραγματικότητα, ίσως γιατί χρόνια τώρα δεν περιφέρουν παρά μόνο την αναγνωρισιμότητά τους (μπορεί να είναι και καλοί στις παρέες). Σιγά-σιγά θα τους βλέπουμε από δω και μπρος να κάνουν μικρά-μικρά βηματάκια πίσω μπας και διασωθούν. Κάτι μου λέει ότι αυτοί θα είναι το πιο ενδιαφέρον θέαμα της επόμενης περιόδου, ας το απολαύσουμε!

Οι Βαρόνοι, οι επιλεγόμενοι και ουδέτεροι, παλιές καραβάνες, στάθηκαν ψύχραιμα στο πρώτο κύμα και τώρα διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για την ενότητα, ενώ στα κρυφά ψάχνουν απεγνωσμένα για την τρίτη λύση, ελπίζοντας να την έχουν βρει μέχρι το Νοέμβριο.
Να ‘ναι η Άννα; Και το παράδειγμα της Σεγκολέν;
Να ‘ναι ο Θόδωρος; ……
Ο Κώστας των Αθηνών; Και το 20κάτι της Αθήνας;
Ο Μιχάλης; Ποιόν πείθει ο αδιάφορος λόγος του;
Κι ακόμα ψάχνουν… τίποτε ουσιαστικά δεν άλλαξε γι' αυτούς. Καλά δεν βλέπουν τον Λαλιώτη;

Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι το μοιραίο πρόσωπο του δράματος για το οποίο οι περισσότεροι αναρωτιούνται αν είναι μέρος του προβλήματος ή μέρος της λύσης του προβλήματος. Σίγουρα είναι υπεύθυνος για την αστοχία του στην επιλογή συνεργατών, για την πρόχειρη κι ανολοκλήρωτη εισαγωγή θεσμών όπως η διαβούλεση και η ο διάλογος, για την επαναλαμβανόμενη παραγωγή διαδικασιών, δομών και φορέων όπως συνέδρια, συνδιασκέψεις, νεολαία, κάθε μέρα πολίτης κλπ, όλα αδιάφορα και ασήμαντα πολιτικά που οδήγησαν το κόμμα και τους ανέμπνευστους συνεργάτες του σε μια άχρηστη πολυέξοδη εργασιοθεραπεία τα τελευταία τριάμισι χρόνια. Στην πολιτική τιμωρείται όποιος δεν παράγει γεγονότα (πολιτικά, πολιτιστικά, κοινωνικά ενίοτε και ερωτικά) και η ομάδα του δεν παρήγαγε ούτε ένα, τόσο δα.

Η κοινωνία τρέχει δίπλα μας και ο ΓΑΠ χρειάζεται να γίνει κάτι περισσότερο από καλός δρομέας για να τη φτάσει. Έγραψα και σε προηγούμενο post ότι οι εν δυνάμει υποστηρικτές του νομίζω ότι βρίσκονται εκτός Αθήνας. Η καλύτερη επιλογή του εδώ και καιρό είναι ο Ραγκούσης (προσθέτω τα ονόματα των Ρέππα, Μπεγλίτη που προηγούνται φυσικά). Στα μεσαία ανερχόμενα στρώματα των επαρχιακών πόλεων υπάρχει ένα μικρό αριθμητικά ποσοστό ανθρώπων με χαρακτηριστικά ιδιωτικής οικονομίας, επαφής με την τεχνολογία, ήπιου κοσμοπολιτισμού, αποκλεισμού από τα media και κυρίως μιας ρομαντικής ματιάς στη πολιτική. Εκεί βρίσκεται κατά τη γνώμη μου η κρίσιμη μαγιά του νέου ή έστω ριζικά αναμορφωμένου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος. Αντίθετα οι αστικοί πληθυσμοί της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης έχουν παραδοθεί αμαχητί στα media και στον αποτρόπαιο κυνισμό τους (ίσως και γιατί οι ίδιες οι πόλεις του εξελιχθήκαν άσχημα, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα) και προς το παρόν αισθάνονται καλύτερα με τις πελατειακές σχέσεις στην πολιτική. Για τα οικονομικά κατώτερα μικροαστικά στρώματα ανέφερα και παραπάνω ότι εκφράζονται προς το παρόν κυρίως από τη ΝΔ, καθώς και δευτερευόντως από το ΚΚΕ και το ΛΑΟΣ.

Ο χειρότερος σύμβουλος στην πολιτική είναι να κάνουμε τις επιθυμίες μας πραγματικότητα και την πραγματικότητα απλοϊκή όπως είναι συνήθως οι επιθυμίες μας.

Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή των ανθρώπων που πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν τους εφιάλτες τους. Σήμερα είναι αυτή η μέρα για τον Γιώργο Παπανδρέου, αύριο, ποιος ξέρει, μπορεί να είναι για τον κο Βενιζέλο ή τον κο Λοβέρδο.

Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν αναλύθηκε ακόμη στο ΠΑΣΟΚ και πολύ φοβάμαι ότι ούτε θ’ αναλυθεί στο άμεσο μέλλον. Το παιχνίδι των εντυπώσεων το βράδυ της Κυριακής το κέρδισε ο ‘ανυπόμονος’ με τη βοήθεια του ΥΠΕΣ που άργησε πολύ να δείξει την πραγματική διαφορά των δύο κομμάτων: 3,8%. Η πτώση τους ήταν απολύτως ισόρροπη (με ελαφρά θετικότερο ισοζύγιο για το ΠΑΣΟΚ), άρα οι εκλογές μας λένε αυτό που ξέρουμε από καιρό, ότι η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Η διαφορά αυτή αφορά στο κρίσιμο ποσοστό του μεσαίου χώρου που παρέμεινε στη ΝΔ, τα δύο μεγάλα κόμματα αποσυσπειρώθηκαν στις άκρες τους γιατί δεν υπήρχε καμία προσμονή αλλαγής του πολιτικού σκηνικού. Έτσι λοιπόν το αποτέλεσμα είναι συγκρίσιμο με αποτέλεσμα ευρωεκλογών με τις ψήφους στα μικρότερα κόμματα επισφαλείς για το μέλλον (Ευρωεκλογές 2004, ΝΔ 43,01, ΠΑΣΟΚ 34,03, ΚΚΕ 9,48. ΣΥΡΙΖΑ 4,16, ΛΑΟΣ 4,12) . Αν η κοινή γνώμη είχε προετοιμαστεί γι' αυτήν την πραγματικότητα, σήμερα θα μιλάγαμε για συγκράτηση και βελτίωση των ποσοστών του ΠΑΣΟΚ.

Στον Γιώργο Παπανδρέου χρεώνονται λάθος επιλογές και αναμφισβήτητα πολλές από αυτές ισχύουν. Όμως η δυσκολία του ΠΑΣΟΚ να ανακάμψει (όπως και της ΝΔ να κυβερνήσει) οφείλεται στις βαθύτερες εσωτερικές αντιθέσεις της Ελληνικής κοινωνίας και τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα που οδηγούν σε μια επικοινωνιακή μάλλον παρά ουσιαστική διαχείριση της εξουσίας. Τι εννοώ: η σύγκρουση Ευρωπαϊστών και μη, η σύγκρουση μεταξύ κρατιστών και φιλελεύθερων, μεταξύ εθνικιστών και διεθνιστών, μεταξύ προνομιούχων υπαλλήλων του δημοσίου και της υπόλοιπης κοινωνίας, μεταξύ των τεχνολογικά αγράμματων και αυτών που προσπαθούν να συντονιστούν με τις παγκόσμιες εξελίξεις διατρέχει οριζόντια τα κοινωνικά στρώματα και τα πολιτικά κόμματα. Τα πολυσυλλεκτικά κόμματα εξουσίας αδυνατούν πλέον να ισορροπήσουν αποτελεσματικά ανάμεσα σε όλες αυτές τις αντιφατικές πολιτικές τάσεις και έχουν εισέλθει σε περίοδο βαθειάς κρίσης. Η εξουσία σήμερα για τη ΝΔ, όπως παλιότερα για το ΠΑΣΟΚ αποτελεί μια επαρκή προς το παρόν συγκολλητική ουσία, με σημαντικά προβλήματα όμως, παρεμφερή του κου Σημίτη, ενώ στο ΠΑΣΟΚ η έλλειψη της εξουσίας αναδεικνύει τις υποβόσκουσες αντιθέσεις.

Κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν παίρνει σαφείς θέσεις για σημαντικότατα ζητήματα της Ελληνικής κοινωνίας και εξακολουθούν να διαχειρίζονται το χρόνο τους επικοινωνιακά, ας πούμε στο χώρο του κέντρου με μικρές πασίτσες από δω κι από κει, προσπαθώντας απλώς να κερδίσουν χρόνο. Τα ΜΜΕ έχουν προνομιακή θέση σε αυτό τον μεσαίο χώρο, έχουν το ρόλο του διαιτητή και τον απολαμβάνουν. Εμείς οι υπόλοιποι φυσικά δεν βλέπουμε παιχνίδι και αρκούμαστε στις πομφόλυγες του εκφωνητή.

Τα ΜΜΕ και ειδικά το Συγκρότημα ποντάρει Βενιζέλο, το καθηγητικό κατεστημένο πετάει από τη χαρά του, οι παραγκωνισμένοι του ΠΑΣΟΚ είδαν φως και μπήκαν, και η κομματική ντομενκλατούρα σπεύδει να διασωθεί όπως-όπως.

Θα θυμηθώ μαζί σας κάποιες στιγμές από τη μεταπολιτευτική πολιτική ιστορία που αναλογούν κάπως με τη σημερινή. Την περίοδο μετά το 81 και την αποπομπή του ήπιου Ράλλη για τον ‘σκληρό’ Αβέρωφ καθώς και την πορεία του τελευταίου προς τη λήθη της ιστορίας. Την ένθερμη υποστήριξη Έβερτ από τα ΜΜΕ εναντίον του Μητσοτάκη που δεν κράτησε πολύ. Και τέλος την πολιτική οξύνοια του Α. Παπανδρέου να αγνοήσει την ΕΚ, να πετάξει στα σκουπίδια τους βαρόνους και να ιδρύσει νέο κόμμα.

Ήρθε η ώρα νομίζω για τον Γεώργιο Παπανδρέου ν’ αφήσει το δικό του πολιτικό στίγμα στην ιστορία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Η οικογενειοκρατία και ο αφόρητος νεποτισμός που έχουν ενσκήψει, καταπιέζουν ουσιαστικά και μεταφορικά την ελληνική κοινωνία και προκαλούν αρνητικά συναισθήματα σε μεγάλο βαθμό. Αυτό λοιπόν που είναι το βασικό του μειονέκτημα πρέπει να το αντιμετωπίσει και να το αναδείξει παρά να το αγνοήσει και να το θάψει. Στη δική του πολιτική προσωπικότητα, αυτή του διεθνιστή, του πολιτικού που διαβουλεύεται (χωρίς αποτέλεσμα μέχρι τώρα), που εκχωρεί αρμοδιότητες (πολλές φορές σε ακατάλληλους), με πραγματική αγάπη στις νέες τεχνολογίες και την αμφίδρομη επικοινωνία, με ήπιο κι ευγενικό τρόπο (χωρίς να λείπουν τα λάθη κι οι ανασφάλειες), με αντικρατικίστικες απόψεις, με προβληματικές σχέσεις με τα ΜΜΕ, χωρίς αλαζονεία και χειμαρρώδη ευφράδεια (έστω κι αν λανθασμένα πιστεύει ότι οι άλλοι ακούν αυτά που λέγονται, η επικοινωνία είναι τελικά πιο σύνθετη), σε αυτόν λοιπόν τον Γιώργο Παπανδρέου προσβλέπουν σημαντικά κομμάτια του πληθυσμού που βρίσκονται κατά τη γνώμη μου κυρίως στα αστικά κέντρα της επαρχίας και διεκδικούν το μερίδιο της εξουσίας που τους αναλογεί, γιατί είναι δυναμικά στρώματα και ηλικιακά και επαγγελματικά. Πιστεύω ότι δεν λείπει στην πολιτική σκηνή σήμερα ‘ο γιος του Αντρέα’ κι όσοι επένδυσαν σε αυτό το πρότυπο έχασαν πανηγυρικά. Τώρα εμφανίζεται ένας άλλος ‘μάγκας Αντρέας, λέγε με Βαγγέλη’ να σώσει την Ένωση Κέντρου…. ουπς συγγνώμη, ΠΑΣΟΚ ήθελα να πω…

ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ, ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΣ!

Οι εκλογές που έρχονται, πιστεύω ότι δεν θα εκφράσουν κάτι καινούργιο γιατί ‘το καινούργιο’ δεν μας έχει επισκεφθεί ακόμη σε αυτή τη χώρα. Δεν θα εκφράσουν, κατά τη γνώμη μου, ούτε κάτι ευανάγνωστο και ηχηρό.

Πιστεύω ότι έτσι κι αλλιώς οι εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου θα είναι μεταβατικές. Δεν θα καταγράψουν υπάρχουσες, αλλά είναι πιθανό να προκαλέσουν νέες διεργασίες στην πολιτική ζωή του τόπου, που όσο κι αν κάποιοι προσπάθησαν να καθυστερήσουν μέχρι τώρα, δεν μπορούν πια να τις αποφύγουν.

Η ΝΔ νόμιζε ότι η διακυβέρνηση της χώρας είναι ‘παιδική χαρά’, ότι πολιτικάντηδες των καναλιών, συνταξιούχοι δημόσιοι υπάλληλοι, γιάπις που ξέμειναν στ’ αζήτητα και σνομπ καλοβαλμένες κυρίες μπορούν να κάνουν τίποτε περισσότερο από την απόλυτη καταστροφή. Τα ψέματα τέλειωσαν, οι εφεδρείες τύπου Σπηλιωτόπουλου δεν φτάνουν, και ο ‘συμπαθητικός’ ανιψιός μετράει μέρες. Τα εξωτερικά μάλιστα είναι τόσο χάλια που και η ‘φέρελπις’ κόρη μάλλον θα πρέπει να ξεσκονίσει τα σχέδια διάσωσης της. Όσο ποσοστό κι αν πάρει η ΝΔ, ακόμη και αν πετύχει την αυτοδυναμία σε έδρες , η πολιτική της αποδυνάμωση είναι δεδομένη. Αυτή που απέρχεται, είναι ουσιαστικά η πρώτη κυβέρνηση ‘δημοσιογράφων’ που είχαμε στην Ελλάδα με αρχηγό έναν άπειρο διευθυντή διαχείρισης κοινής γνώμης, κι όλοι ξέρουμε πόσο επηρεάζονται οι δημοσιογράφοι από τις ακροαματικότητες και πόσο αδύνατο (άγνωστο) τους είναι να κάνουν πράξη τα εύκολα λόγια. Έτσι λοιπόν η παράταξη που ανέβηκε το λόφο με κόπο σιγά-σιγά, έφτασε στην κορυφή και άραξε να ξεκουραστεί. Οι ‘γονείς’ το έριξαν στο τάβλι και τα ‘παιδιά’ άρχισαν να παίζουν γύρω-γύρω με τη λάσπη και το βρώμικο χρήμα. Δεν ξεχορτάριασαν, δεν όργωσαν, δεν έσπειραν. Στο γυμνό έδαφος η κάθοδος άρχισε λίγο νωρίτερα απ’ ότι περιμέναμε και είναι κι ο μοναδικός δρόμος που τους απέμεινε, είτε κερδίσουν, είτε χάσουν.

Για το ΠΑΣΟΚ τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα και σε περίπτωση νίκης και σε περίπτωση ήττας. Κι αυτό γιατί, ξεκινώντας απ’ τα χαμηλά του βουνού, έχει περισσότερες επιλογές και μεταφορικά δύο δρόμους: τον ανηφορικό που οδηγεί στην κορυφή και αυτόν που πάει γύρω-γύρω απ’ τους πρόποδες και οδηγεί γρήγορα στην άλλη μεριά όπου θα συναντήσει τη ΝΔ. Η άνοδος προϋποθέτει κόπο, ιδέες και ουσιαστική ανανέωση, η παράκαμψη μόνο τη νοσταλγία της εξουσίας. Η ανανέωση δεν ήρθε για το ΠΑΣΟΚ ούτε στις προηγούμενες εκλογές, ούτε σε αυτές. Οι επιλογές των καινούργιων προσώπων μόνο αντιπροσωπευτικές δεν είναι των στρωμάτων και των κοινωνικών ομάδων που η κεντροαριστερά θέλει να εκπροσωπήσει. Αν στις Δημοτικές και Νομαρχιακές εκλογές οι ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις έσωσαν κάπως τις εντυπώσεις, τώρα στις Βουλευτικές η επιλογή άχυμων πολιτικών προσώπων και χυμωδών TV σταρς έδειξε και τα όρια του μηχανισμού ανάδειξης στελεχών, ενώ κι η συντηρητική πολιτική καμπάνια με δοκιμασμένες συνταγές είχε και αυτή τη δική της τελευταία (;) ευκαιρία.

Η ανανέωση της πολιτικής ζωής με πρόσωπα, πολιτικό λόγο και τρόπους δράσης είναι κυρίαρχο αίτημα της κοινωνίας. Μαζικές συγκεντρώσεις με σημαιούλες, φυλλάδια, μονόδρομα sites, τηλεοπτικά μηνύματα διαφημιστικής αισθητικής και αναρίθμητα SMS είναι μια άχρηστη σπατάλη πόρων και ανθρώπων με κλασματικά μηδενικό αποτέλεσμα. Τηλεοπτικές μονομαχίες παπαγάλων έχουν αποκλειστικά φυσιολατρικό ενδιαφέρον και οι υποψήφιες τηλεοπτικές περσόνες όταν σκάνε κάνουν φριχτό θόρυβο. Όταν δεν παράγεται πολιτική, δεν εφαρμόζεται κιόλας γιατί φυσικά δεν υπάρχει τίποτε για να εφαρμοστεί. Η περίφημη ‘κοινή γνώμη’ που στην ουσία είναι ‘κοινή άγνοια’ επικρατεί της κοινής λογικής που επιτάσσει επιτέλους να προχωρήσουμε.

Η αλλαγή πολιτικών αρχηγών δεν σήμαινε τελικά και αλλαγή πολιτικής εικόνας για τα κόμματα. Σήμερα η εμπιστοσύνη των πολιτών σε όλους τους πολιτικούς χώρους βρίσκεται στο ναδίρ. Τη Δευτέρα δεν περιμένω κάτι να τελειώσει, ελπίζω κάτι να αρχίσει.


Σε όσους φίλους περνούν από εδώ, ζητώ συγγνώμη που παραμελώ αυτό το blog, απορροφημένη ετούτο τον καιρό από το άλλο που γράφω, τις ‘Ιστορίες του ενός λεπτού’, που μου δίνουν την ευκαιρία να μιλήσω για την πολιτική πιο καθαρά από ευθέως.

ΧΩΡΙΣ ΧΙΟΥΜΟΡ

Ομολογώ ότι άργησα να απαντήσω στη πολιτική επικαιρότητα γιατί ένοιωσα μια αφόρητη αμηχανία. Η πρώτη μου διάθεση ήταν να γράψω κάτι ειρωνικό με κείνο το ασφαλές και προσφιλές σ’ εμάς τους blogger στυλ, κληρονομιά από τα ‘δημοσιογραφικά’ απωθημένα μας.

Το χιούμορ υποτίθεται ότι αμφισβητεί, υπονομεύει και ενοχλεί την εξουσία, μας δίνει την αίσθηση ότι επιδρούμε στα γεγονότα γελώντας μεταξύ μας με τους αγχωμένους ψηφοσυλλέκτες. Έτσι λοιπόν είχα ετοιμάσει μια χαρούμενη παράγραφο για τα νέα επαγγέλματα στη Βουλή: την κόρη μπιθικώτση, τον ειδικό αμφίεσης παραλίας, τον συνθέτη ευκαιρίας, τον φρέσκο –μυρίζει θάλασσα- επιτελάρχη, την ξανθιά αντίπαλο ξανθιάς, την πρώην κόμισσα, την πρώην θεά, την πρώην αθυρόστομη και φυσικά το οργανωμένο σχέδιο των ηθοποιών σιγά-σιγά να καταλάβουν την εξουσία και να επιβάλουν την πρώτη θεατρική δικτατορία.

Γρήγορα όμως κατάλαβα την παγίδα στην οποία ήμουν έτοιμη να πέσω. Η αμηχανία τόσων ημερών με βοήθησε να δω την πραγματικότητα. Δεν είμαστε εμείς στις κερκίδες κι οι άλλοι στην αρένα. Εμείς οι πολίτες είμαστε πάνω σε μια τεράστια σκηνή στριμωγμένοι, ο ένας πάνω στον άλλον και οι άνθρωποι της εξουσίας, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και κάθε λογής επώνυμοι κάθονται αναπαυτικά στις κερκίδες και σπάνε πλάκα μαζί μας. Αυτές οι εκλογές είναι η απόδειξη. Ο θεατρικός επιχειρηματίας αποφάσισε ν’ ανεβάσει παράσταση-αρπαχτή. Θα τρέχουμε πάνω-κάτω στη σκηνή, θα φωνάζουμε φράσεις χιλιοειπωμένες, θα κάνουμε χοντροκομμένα αστεία μεταξύ μας, θα παίξουμε το μονόπρακτο της αισιοδοξίας, θ’ απαγγείλουμε τα ποιηματάκια των καλών προθέσεων και των ανέξοδων ευχών κι όταν μας γνέψει το επώνυμο κοινό μας θα κάνουμε και καμιά τούμπα παραπάνω. Το καλύτερο όμως μας το φυλάνε για το φινάλε. Με μια νέα θριαμβική μουσική σύνθεση, ένα ποτ-πουρί τραγουδιών των Θεοδωράκη, Μαρκόπουλου και Σπανουδάκη, θα χορέψουμε το χορό της κάλπης και σαν καλοί πολίτες θα ρίξουμε την ψήφο μας για χατίρι των θεατών που πλήρωσαν τόσα πολλά για να μας δουν.

Καλή τύχη, Νάντια.

ΤΑ ΘΟΛΑ ΝΕΡΑ

Μάλιστα! Είδαμε λοιπόν σε τι κλίμα θα γίνουν οι επόμενες εκλογές. Η ΝΔ μπροστά στη γενική κατακραυγή από την προϊούσα ανικανότητά της επιλέγει την τακτική της παραγωγής λάσπης ή αλλιώς ‘ανακατέψτε όσο μπορείτε τα νερά, μέσα στο βούρκο θα σωθούμε’. Κατηγορίες και ανάσυρση υποθέσεων επί δικαίων και αδίκων κι όποιον πάρει ο χάρος. Θα θολώσουν τόσο τα νερά που κανείς δεν θα βλέπει τίποτε. Ανέκαθεν αυτό το σενάριο βόλευε την κάθε λογής δεξιά: η ισοπέδωση προς τα κάτω. Ας μην ξεχνάμε ότι το παίζουν τα κανάλια χρόνια τώρα με πολύ καλά αποτελέσματα, για τα ίδια φυσικά, εις βάρος των πολιτών και της ίδιας της πολιτικής. Οι δημοσιογράφοι εξ άλλου γίνονται υπουργοί (και αντίστροφα) για να διαχειριστούν τα σημαντικά θέματα της αρμοδιότητάς τους σαν να ήταν εκπομπές: λίγο ρεπορτάζ, ρυθμική μουσική, δυο-τρεις κοινοτοπίες, ένα ευφυολόγημα, μπορεί και λίγο ‘δάκρυ’, μερικοί τυχεροί που θα κερδίσουν δωράκια-χάντρες, μια ιδέα τσαμπουκάς, απαραιτήτως και κάποιοι ιερωμένοι ή έστω στην ανάγκη ανησυχούντες πατριώτες και πάμε παρακάτω…Κι έτσι χαίρουν της μεγαλύτερης δημοφιλίας!

Το υπαρκτό σκάνδαλο των ομολόγων βοηθά ώστε κάθε υπόθεση χρηματιστηριακών πράξεων να θεωρείται πλέον ύποπτη. Όλοι ύποπτοι σημαίνει κανένας ένοχος. Το ίδιο και για τις πυρκαγιές. Η διάχυση των ευθυνών καλά κρατεί και ο αγώνας της σωτηρίας των δασών θα δοθεί (εκ των υστέρων φυσικά) στο Σύνταγμα με μπροστάρηδες για άλλη μια φορά τους αγωνιούντες ‘δημοσιογράφους’. Όπως ο αγώνας για καλύτερο σύστημα υγείας δόθηκε με πρωτοφανή ενθουσιασμό στο διαδίκτυο, αφού πέθανε η Αμαλία φυσικά, με αγωνιστικές καταγγελίες και γενικόλογα αιτήματα ώστε να χωρούν όλοι οι γνωστοί ‘αγωνιστές’ μέσα σε αυτά. Ή ο αγώνας για την παιδεία που δόθηκε με πρωτόγνωρο δυναμισμό για να μείνουν όλα ίδια και για να κάνει προεκλογικό παιχνίδι με τις εξετάσεις το υπουργείο. Για τους άλλους ‘αγώνες’ θα πρέπει να περιμένουμε να συμβεί κάτι ‘τρανταχτό’ γιατί σε αυτή τη χώρα η πρόβλεψη και ο σχεδιασμός θεωρούνται ‘άχρηστη’ απασχόληση ακόμη και για τους ‘αγωνιστές’.

Ελπίζω κάποια στιγμή ένα ανεξάρτητο οικολογικό κίνημα στη χώρα μας να προηγείται των media και όχι να τ’ ακολουθεί. Με πρωτοβουλίες για την έλλειψη χώρων πρασίνου μέσα στη πόλη (πχ συμβολική και πραγματική φύτευση σε ανοικτούς χώρους, ακόμα και σε δρόμους και πλατείες) ή για το κυκλοφοριακό (πχ καταγγελία της ασυδοσίας των ταξί και συμβολικό κλείσιμο κεντρικών δρόμων αφήνοντας μόνο τα οχήματα μαζικής μεταφοράς), ή για την ανακύκλωση (πχ να μπουν πάνω στους κάδους φωτογραφίες από την οικολογική καταστροφή στις χωματερές, πληροφορίες και σύμβολα της ρύπανσης από τα σκουπίδια) ή για το φυσικό περιβάλλον (πχ να φτιαχτεί μια ομάδα εθελοντών κινηματογραφιστών που να γυρίσουν την Ελλάδα και να κινηματογραφήσουν την ασυδοσία, όχι μόνο της εξουσίας αλλά και των συμφερόντων των διάφορων επαγγελματικών ομάδων) που θα χρωματίσουν διαφορετικά την γνώριμή μας αδιάφορη πολιτική καθημερινότητα.

Ξαναγυρνώντας στις εκλογές, βλέπω με λύπη μου να διαμορφώνεται ένα τοπίο ελεγχόμενης συσκότισης, ανάλογο με αυτό των ειδήσεων των οκτώ. Δεν έχει λοιπόν σημασία αν τα σύγχρονα χρηματοοικονομικά εργαλεία απαξιώνονται συλλήβδην. Δεν έχει σημασία αν η απρόσεκτη κι εσπευσμένη αναδάσωση πιθανόν θα καταστρέψει ακόμα χειρότερα το δάσος. Δεν έχει σημασία αν η παιδεία χρειάζεται επειγόντως ουσιαστικές αλλαγές. Δεν έχει σημασία που οι νέοι άνθρωποι διαγκωνίζονται για να μπουν στο δημόσιο με κάθε μέσον. Δεν έχει σημασία που οι υγιείς δυνάμεις της οικονομίας συνθλίβονται. Αρκεί οι κυβερνώντες να κρατήσουν την εξουσία τους για λίγα χρόνια ακόμη. Είναι δύσκολο για την κεντροαριστερή αντιπολίτευση να ξεφύγει από αυτή την παγίδα (θυμηθείτε το 2004 με τη Χαλκιδική) και να θέσει εκείνη την ατζέντα των θεμάτων που θα κριθούν απ’ τον λαό. Αλλά αυτός είναι και ο μόνος τρόπος για να κερδίσει.

ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Ξεκίνησε λοιπόν η προεκλογική περίοδος με φωνές και με φανφάρες. Δεν ξέρω γιατί, αυτή τη φορά μου φαίνεται ότι αυτές οι εκλογές θα είναι πιο θλιβερές από ποτέ. Ίσως γιατί μας έχουν προϊδεάσει ότι θα δεχθούμε ένα επικοινωνιακό τσουνάμι κατακέφαλα, ίσως γιατί όλο και περισσότερο διαισθανόμαστε ότι το πάνε για μάχη «αρχηγών» και «επιτελείων», ίσως γιατί βαρεθήκαμε να γίνεται τιμητής των πάντων η ακροδεξιά και το παπαδαριό (και μετά απορούν γιατί θα πάρει 5%), ίσως γιατί δεν νοιώθουμε να συμμετέχουμε στη διαμόρφωση του μέλλοντός μας, απλά μας χρειάζονται σαν πολύχρωμο ντεκόρ στα τηλεοπτικά τους πλάνα. Κι αυτό φυσικά αν είμαστε νέοι, ωραίοι και σχετικά ήσυχοι. Δεν κατάλαβα καθόλου γιατί το «επιτελείο» Παπανδρέου διαφημίζει τόσο πολύ τα φτιαχτά πλάνα με το ντεκόρ νεολαίων (βλ. σχετικά άρθρα σε όλες τις εφημερίδες). Προφανώς διαφημίζει (ή απλώς πάει να περισώσει) τον εαυτό του (το «επιτελείο») και όχι τον ίδιο τον αρχηγό, αποκαλύπτοντας τεχνικές που δεν λέγονται έτσι απροκάλυπτα στο κοινό (εκτός αν το θεωρούμε ηλίθιο) αλλά τις αφήνουμε να δουλεύουν υπόγεια στο επίπεδο της εντύπωσης. Άσε που δεν φτάνει κιόλας. Κατά τα άλλα δεν έχουν ακόμη ασχοληθεί με την «ηχητική κάλυψη συγκέντρωσης και μίξη ήχου» με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές στα πλάνα που έχω δει στην τηλεόραση να μην ακούγονται οι φωνές του κόσμου και η ομιλία του Παπανδρέου να έρχεται «γυμνή» και άτονη και ν’ αφήνει πολύ αρνητική εντύπωση για την ανταπόκριση των οπαδών του (πχ στο ΣΕΦ και χτες στην Κόρινθο).
Εκεί όμως που πραγματικά ανατριχιάζουμε είναι στη κυβερνητική παράσταση. Μα τι λέω; Όχι απλώς παράσταση, σωστό υπερθέαμα, μιούζικαλ βγαλμένο απευθείας από την λαμέ αισθητική της δεκαετίας του 80. Μιούζικαλ με υπόθεση: το καλό ξανθό κορίτσι πήρε το πιο καλό παιδί της Πλατείας Κολωνακίου, που είχε κάποιες κακές παρέες στο παρελθόν αλλά τώρα τα άφησε όλα πίσω του για να πάρει το μαγαζί του θείου του και μαζί με το καλό κορίτσι πήγαν να ζήσουν στο κάστρο τους και άφησε το μικρό αλογοσκούφη να κάνει κουμάντο στο μαγαζί και τώρα κατέβηκε πάλι απ’ το κάστρο για να μας σφίξει το χέρι και να μας χτυπήσει φιλικά στη πλάτη, ναι, ναι είναι ο καταλληλότερος για το ρόλο!
Είναι θλιβερό να παρακολουθείς τη σκηνοθετημένη πολιτικολογία χωρίς να βλέπεις πουθενά την πολιτική δράση, πολύ απλά γιατί είναι απάνθρωπο. Αισθάνεσαι να σε υποβαθμίζουν από πολίτη σε χειροκροτητή, αισθάνεσαι τη μοναξιά του ανθρώπου που δεν μπορεί να χειροκροτήσει.

ΚΟΜΜΑΤΑ κόμμα 2007 τελεία

Όλα τα κόμματα (εκτός των περιστασιακών) στην Ελλάδα, με τη δεξιά να προσέρχεται τελευταία στο κλαμπ, ακολουθούν πάνω-κάτω μέχρι σήμερα την παλιά γνωστή λενινιστική μορφή του κόμματος ‘νέου τύπου’ με τη λειτουργία οργανώσεων βάσης σε γειτονιές ή επαγγελματικούς χώρους, ενδιάμεσες επιτροπές ή νομαρχιακά συμβούλια και τέλος ένα ανώτερο όργανο που ουσιαστικά διοικεί. Θεωρητικά μια τέτοια μορφή οργάνωσης έχει δημοκρατικό χαρακτήρα και αμφίδρομες πολιτικές διεργασίες από τη βάση στην κορυφή και αντίστροφα. Μόνο που αυτό δεν συνέβη ποτέ, ούτε και στην πιο μαζική περίοδο των κομμάτων. Οι ηγετικές ομάδες διαμορφώνονται ερήμην της βάσης, το ίδιο και οι ιδεολογικές κάθε φορά κατευθύνσεις. Η βάση των κομμάτων ενώ έχει βιωματική επαφή με τις κοινωνικές εξελίξεις καλείται κάθε φορά απλά να επικυρώσει εκ των υστέρων ειλημμένες αποφάσεις και σχέδια. Συνήθως όλη η πολιτική διεργασία σταματά εκεί, στην επικύρωση δηλαδή. Οι αποφάσεις έτσι κι αλλιώς θα εκτελεστούν πάλι από τις ηγετικές ομάδες που τις συνέταξαν με την όποια επιτυχία ή αποτυχία. Είναι λοιπόν φυσικό οι επικυρωτικοί μηχανισμοί των κομμάτων να αποψιλώνονται ενώ στην κορυφή να παρατηρείται υπερπροσφορά στελεχών. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχουν αποδυναμωθεί για διάφορους λόγους τα δύο άκρα των παραδοσιακών κομμάτων, δηλαδή τα ανώτερα ολιγομελή καθοδηγητικά γραφεία και οι κατώτερες οργανώσεις βάσης, προς όφελος ενός χαλαρού πολυμελούς οργάνου που σε μεγάλο ποσοστό έχει αναλάβει την επικυρωτική διαδικασία των αποφάσεων της ηγετικής ομάδας.
Στη πράξη λοιπόν το λενινιστικό μοντέλο φθίνει, ίσως να είναι καιρός να μπει συνειδητά σε τιμητική αποστρατεία και να εισαχθούν νέες μορφές κομματικής πολιτικής δράσης. Μπορούν πχ οι πολίτες να συσπειρωθούν γύρω από ένα κόμμα όχι σε μόνιμη βάση αλλά πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα το οποίο θα τους κινητοποιήσει και να συμμετάσχουν ενεργά στη διαμόρφωσή του. Ένα πολιτιστικό γεγονός όπως ένα φεστιβάλ πολιτικών ταινιών, μια περιβαλλοντική παρέμβαση για την κατάργηση των πλαστικών συσκευασιών, ένα άτυπο δημοψήφισμα για το σύμφωνο συμβίωσης ή για το χωρισμό κράτους εκκλησίας ή για το άρθρο 16, ένας κύκλος ανοικτής ενημέρωσης και μαθημάτων στις γειτονιές και στις πλατείες για το διαδίκτυο, μια εθελοντική δράση διδασκαλίας ελληνικών σε μετανάστες ή ανοικτοί κύκλοι σεμιναρίων για την τέχνη, θεατρικές και κινηματογραφικές ομάδες, τηλεφωνικές γραμμές εθελοντών για νομικές ή εκπαιδευτικές συμβουλές κλπ. Κάποιοι απαξιωτικά λένε ότι έτσι τα κόμματα θα μοιάζουν με μη κυβερνητικές οργανώσεις, σαν αυτό να είναι κακό. Όμως αυτή τη χαλαρή οργάνωση μιας βάσης που συνεχώς θα μεταλλάσσεται πρέπει και οι ηγεσίες να φροντίζουν συνεχώς να την κινητοποιούν, να την κρατούν σε εγρήγορση, να μην την αφήσουν να απογοητευτεί και να ξαναγυρίσει στη γνώριμη θαλπωρή του καναπέ και των τηλεπαραθύρων. Δεν είναι εύκολα όλα αυτά, χρειάζονται πολιτικά στελέχη με υψηλό πολιτιστικό επίπεδο, διάθεση για δουλειά και γνώσεις που δεν είναι δα και ο κανόνας στο πολιτικό μας σύστημα. Αντίθετα είναι πολύ εύκολο τέτοιες πρωτοβουλίες να καταντήσουν άνευρες, ανούσιες, διεκπεραιωτικές ενδεχομένως και γελοίες. Και τότε, ούτε ψύλλος στον κόρφο μας, οι ‘σκληροί’ κομματικοί θεματοφύλακες του παρελθόντος καραδοκούν!
Μια τελευταία παρατήρηση: Τα συνέδρια των κομμάτων πέρα από γεγονότα πολιτικής σημασίας, θα μπορούσαν να στείλουν ένα στίγμα ευρύτερης ουσιαστικής παρέμβασης στην εποχή μας. Ας πούμε, μια οικολογική, φιλική στο περιβάλλον διοργάνωση κομματικού συνεδρίου 2, 4 ή 6 χιλιάδων ανθρώπων που θα προβαλλόταν σαν τέτοια (όπως η τελευταία απονομή των 'όσκαρ' που με τη συμβολή του Αλ Γκορ κατάφερε να μειώσει κατά 30% την κατανάλωση ενέργειας ενώ χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά ανακυκλώσιμα υλικά στη κατασκευή των σκηνικών, στα έντυπα και τις συσκευασίες) θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις να ευαισθητοποιηθούν ακόμα περισσότερο οι πολίτες.

ΠΩΣ ΚΕΡΔΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ…

Γρήγορα πέρασε το διάστημα από τις προηγούμενες εκλογές, μου φαίνεται. Τίποτε συνταρακτικό δεν ταρακούνησε την μακαριότητα αυτής της κοινωνίας. Έλα όμως που με τ’ αστεία φτάσαμε στις επόμενες. Κανείς πια δεν φαντάζεται ότι θα γίνουν σε 10 μήνες, ας ελπίσουμε ότι μετά την εθνική εορτή της Eurovision και αν δεν έχει κανα ματσάκι, ο κος Πρωθυπουργός θα μας κάνει την τιμή να μας πει και μας τι έχει σκοπό να κάνει. Εν όψει λοιπόν μιας ακόμη ένδοξης προεκλογικής εκστρατείας για την κατάληψη της πολυπόθητης εξουσίας, ας ξαναπροβάρουμε κάποιους από τους συνήθεις μύθους που κυκλοφορούν στην πολιτική αγορά και θα μας κρατήσουν συντροφιά το επόμενο διάστημα:

- "Οι εκλογές κερδίζονται από την οικονομία". Δόγμα πρόσφατο του Αλογοσκούφη που σημαίνει ότι αν δεν τα «σκατώσουμε» τελείως και αν προσλάβουμε καμιά εκατοστή χιλιάδες με κάτι άθλιες συμβάσεις, η πραγματική οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα δεν θα παίξει κανένα ρόλο, ως συνήθως. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια συντελείται στα μουλωχτά μια πολύ σημαντική αλλαγή στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οικονομίας που παρασύρει σε μεγάλο βαθμό και την απασχόληση. Οι παραδοσιακές μικρές επιχειρήσεις οδηγούνται σε ολοκληρωτική εξαφάνιση, κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό αν είχαν προβλεφθεί κανα δυο απλά πραγματάκια που θα συγκρατούσαν το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολούνταν σε αυτές. Πρώτον κίνητρα συνένωσης ομοειδών επιχειρήσεων στα πρότυπα του franchising που θα τις έκαναν ικανές να αντιμετωπίσουν την είσοδο των μεγαθήριων στο λιανικό εμπόριο πχ., και δεύτερον άνοιγμα σε νέες δραστηριότητες όπου η μικρή κλίμακα είναι προσόν (πχ design, ηλεκτρονικό εμπόριο, ειδικά προϊόντα διατροφής, πολιτιστικές υπηρεσίες, τουριστικά). Η καλή μας η κυβέρνηση ασχολείται μόνο με τους μεγάλους παίκτες, τα μαγαζάκια της γειτονιάς θα κοιτάξει τώρα; Έτσι λοιπόν το ανθρώπινο δυναμικό της ιδιωτικής οικονομίας για άλλη μια φορά κτυπά απελπισμένα την πόρτα του δημοσίου και συμβιβάζεται με ότι να ’ναι… Όσο για τους μεγάλους παίκτες είναι γνωστό ότι θα αγοράσουν φτηνά και θα πουλήσουν ακριβά, γι’ αυτό είναι μεγάλοι εξάλλου.
- "Οι εκλογές κερδίζονται με διορισμούς". Άμεσα συνδεδεμένο με το προηγούμενο. Ποτέ όμως οι διορισμοί δεν φτάνουν. Κυκλοφορεί και η σαφώς καλύτερη εκδοχή του «Οι εκλογές κερδίζονται με προσδοκία διορισμών» που είναι αρκετά διαφορετικό… Είναι μια τακτική χρήσιμη στο κυβερνητικό κόμμα κυρίως και εφαρμόσιμη στη μικροκλίμακα των πελατειακών σχέσεων. Η φάμπρικα των συμβασιούχων ας μην υποτιμάται όμως….
- "Οι εκλογές κερδίζονται στο μεσαίο χώρο". Ο Λούλης ήταν ο πρώτος που μετέφερε στα καθ’ ημάς την νέα αυτή ορολογία, εν πολλοίς σωστή. Αναφέρεται σε μια κρίσιμη μάζα ψηφοφόρων ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα που είναι κατά βάση πολιτικά ανώριμη αλλά και πολύ απαιτητική στο χειρισμό της. Χρειάζεται σύντομα και καθαρά μηνύματα, κολακεία, επιφανειακές βαρύγδουπες προσδοκίες και μικροαστικά πρότυπα για ταύτιση (πχ ο «συμπαθής», ποδοσφαιρόφιλος, πλακατζής Καραμανλής ή ο κομψευόμενος, σπουδαιοφανής Κακλαμάνης κλπ). Η ομάδα αυτή δεν προσεγγίζεται με πολιτικούς όρους, αλλά ούτε μόνο με επικοινωνιακούς, είναι κατά τη γνώμη μου λάθος και τα δύο. Όσο και αν φαίνεται παράξενο, εγώ θα επιλέξω τη συστηματική «πολιτιστική» προσέγγιση αυτού του χώρου που για χρόνια την έχουν αναλάβει τα κανάλια για λογαριασμό της ΝΔ. Εννοώ ότι αν θέλει το ΠΑΣΟΚ μεγαλύτερο μερίδιο σε αυτή την ομάδα πολιτών καλά θα κάνει να φτιάξει μαζικά και ελκυστικά πολιτιστικά γεγονότα που θα λειτουργήσουν υπέρ του. Έτσι κι αλλιώς στην τηλεοπτική κουλτούρα δεν συμμετέχει ιδιαίτερα ή συμμετέχει με τους όρους των αντιπάλων του.
- "Οι εκλογές κερδίζονται στον αριστερό χώρο". Ο λαός υποφέρει, οι αντιθέσεις οξύνονται, που θα πάει, θα γυρίσει και στην αριστερά… Δεν είναι κακή και μια νοσταλγική νότα, μια ήρεμη διάθεση υπομονής και εγκαρτέρησης…
- "Οι εκλογές κερδίζονται με τα προγράμματα των κομμάτων". Άποψη χρήσιμη στους κομματικούς μηχανισμούς γιατί τα εκλογικά προγράμματα ενοποιούν και οργανώνουν τη διαπραγμάτευση των διάφορων ομάδων μέσα σε αυτούς και ακόμη πιο χρήσιμη μετά τις εκλογές γιατί συντάσσονται με τέτοιο τρόπο που επιτρέπει την αθέτηση προφορικών υποσχέσεων (κάτι σαν τα ψιλά γράμματα των δανείων που κανείς δεν διαβάζει κι έπειτα έρχεται ο λογαριασμός).
- "Οι εκλογές κερδίζονται με ένα καλό κεντρικό πολιτικό σύνθημα". Εκ των υστέρων θεωρείται πάντα αποτελεσματικό το κεντρικό πολιτικό σύνθημα του νικητή. Δεν μπορούμε παρά να δεχθούμε ότι τα «Αλλαγή», «Εκσυγχρονισμός», «Να φύγουν οι κλέφτες/ Απαλλαγή» ήταν αποτελεσματικά και δυναμικά στη δεδομένη συγκυρία. Αυτή τη φορά οι «Μεταρρυθμίσεις(;)» και η «Δίκαιη Κοινωνία» μου φαίνονται ακόμη ασαφή. Το κεντρικό πολιτικό σύνθημα είναι πολύ σημαντικό αν πρόκειται να αλλάξει χέρια η εξουσία. Αν όχι, θα ξεχαστεί γρήγορα.
- "Οι εκλογές κερδίζονται από την προσωπικότητα (και την εικόνα) των αρχηγών των κομμάτων εξουσίας". Η θεωρία του «καταλληλότερου». Είναι γνωστό ότι οι πολίτες απαντούν στη ερώτηση «ποιος είναι πιο κατάλληλος για πρωθυπουργός» σαν να ήταν «ποιος είναι πρωθυπουργός». Κάθε φορά που γίνεται αυτή η έρευνα τα τελευταία χρόνια χάνει το πρόσωπο που δεν είναι ή δεν υπήρξε ποτέ πρωθυπουργός. Το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να αποδομήσει αυτήν την ερώτηση παραγγέλνοντας έρευνα του «καταλληλότερου» μεταξύ νυν και πρώην πρωθυπουργών και ίσως τότε ο Καραμανλής να τα έβρισκε σκούρα, δημοσκοπικώς πάντα. Παρόλα αυτά η πραγματική προσωπικότητα του αρχηγού είναι πολύ σημαντική και ταυτίζεται με το ιδεολογικό στίγμα του κόμματός του τη δεδομένη στιγμή. Πλην όμως δεν είναι διαπραγματεύσιμη, ούτε επιδέχεται 'διορθώσεων' και 'συγκαλύψεων'.
- "Οι εκλογές κερδίζονται με τη βοήθεια των επικοινωνιολόγων που φτιάχνουν την εικόνα των αρχηγών". Οι επικοινωνιολόγοι, όπως και άλλες επαγγελματικές ομάδες, πχ. οι δημοσιογράφοι, οι καναλάρχες, τα πολιτικά τζάκια, τα οικονομικά τζάκια, οι νεο-βαθύπλουτοι, οι σταρ, οι πρόεδροι των ομάδων κλπ, μας έχουν πείσει ότι έχουν μεγάλη δύναμη και επιρροή πάνω στην κοινωνία και όλοι εμείς οι υπόλοιποι τους χρειαζόμαστε ως μεσολαβητές για την όποια εξέλιξή μας. Ίσως να είναι κι έτσι, δεν έχω αποφασίσει ακόμη…
- "Οι εκλογές κερδίζονται από την προσωπικότητα (και την εικόνα) των στελεχών των κομμάτων εξουσίας". Η ανανέωση του στελεχικού δυναμικού, ιδιαίτερα για το ΠΑΣΟΚ είναι ένα μόνιμο αίτημα των τελευταίων χρόνων. Ένας τρόπος που παλαιότερα χρησιμοποίησε και η δεξιά και η αριστερά είναι η ανάδειξη μέσω των δημοτικών εκλογών. Την τελευταία δωδεκαετία η ΝΔ σαρώνει στους μεγάλους δήμους που τους χρησιμοποιεί όχι για να κάνει οποιοδήποτε έργο (Θεός φυλάξει..), αλλά για να τοποθετήσει εκεί τις πολιτικές της εφεδρείες, να ασχολούνται με κάτι οι άνθρωποι… Ο ΣΥΝ επίσης πρόσφατα έστειλε μηνύματα τύπου Τσίπρα και του βγήκαν (ας πρόσεχε, ο ΣΥΝ όχι ο Τσίπρας). Το ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες δημοτικές δεν έστειλε κανένα στίγμα και δεν κέρδισε (ούτε έχασε πλην της Β΄Αθήνας) τίποτε σε αυτό το επίπεδο. Την επόμενη μάχη θα τη δώσουν οι παλιοί 'κλεισμένοι' αλλά ακόμα φασαριόζοι παίκτες και οι νεότεροι ακίνδυνοι πρώην βοηθοί τους.
- "Οι εκλογές κερδίζονται με τον Λαλιώτη". Η προσφιλής στους Έλληνες θεωρία του «από μηχανής θεού» γνωστή από την αρχαιότητα. Πολύ προσφιλής επίσης στους θεούς.
-"Η κοινωνία έχει κάνει συντηρητική στροφή (γιατί άραγε;) και περίπου με αυτόματο πιλότο θα ξαναβγεί η ΝΔ". Πολύ επίκαιρη θεωρία, μας έρχεται και από τη Γαλλία και χρησιμοποιείται για να ερμηνεύσει με συνοπτικές διαδικασίες τη πολιτική κατάσταση. Δεν νομίζω ότι η κοινωνία έκανε «δεξιά» στροφή, η κοινωνία παρέμεινε στάσιμη τα τελευταία χρόνια και η ΝΔ εκφράζει αυτή τη στασιμότητα. Η κεντροαριστερά υπήρξε πάντα πιο δυναμική, πιο κινητική, πολλές φορές κατηγορήθηκε μάλιστα για τις μετακινήσεις της έστω και αν ήταν απαραίτητες. Αυτήν την ιδιότητά της πρέπει να ξαναεφεύρει η σοσιαλδημοκρατία για να συγκινήσει τους πολίτες, τη δυνατότητά της δηλαδή να εισάγει νέες δομές και να αναμοχλεύει την αδράνεια του συστήματος.
- "Τι μυρίζονται οι συνήθεις οπορτουνιστές; Λέγεται και παράσταση νίκης…". Έχετε παρατηρήσει ότι οι συνήθεις πρώην σταρ (ηθοποιοί, προπονητές, μοντέλα, δημοσιογράφοι κλπ) που αναζητούν μια θεσούλα στη βουλή για να ξεχειμωνιάσουν, μυρίζονται καλύτερα απ’ όλους ποιος πρόκειται να νικήσει και κολλάνε επάνω του σαν βδέλλες; Ενίοτε τους αρκούν και τα δημοτικά συμβούλια, είναι θέμα μεγέθους. Έτσι λοιπόν, όπως κι ο παππούς μου που ήξερε τι καιρό θα κάνει κοιτώντας τ’ αστέρια, οι ερασιτέχνες της πολιτικής στέκονται με αξιώσεις απέναντι σε όλες τις εμβριθείς αναλύσεις, τις μελέτες και τις περίπλοκες μετρήσεις.

Πώς κερδίζονται λοιπόν οι εκλογές; Ο Ρεχάγκελ θα έλεγε -αν δεν είσαι το φαβορί- με καλή άμυνα, οργανωμένες αντεπιθέσεις, ομαδικό πνεύμα, κυκλοφορία σε όλο το γήπεδο και παίκτες που έχουν ζυμωθεί σε σοβαρά επαγγελματικά πρωταθλήματα και δεν είναι «χορτασμένοι» από νίκες. Απ’ την άλλη μεριά, αυτός είναι Γερμανός, τι ξέρει;