ΚΟΜΜΑΤΑ κόμμα 2007 τελεία

Όλα τα κόμματα (εκτός των περιστασιακών) στην Ελλάδα, με τη δεξιά να προσέρχεται τελευταία στο κλαμπ, ακολουθούν πάνω-κάτω μέχρι σήμερα την παλιά γνωστή λενινιστική μορφή του κόμματος ‘νέου τύπου’ με τη λειτουργία οργανώσεων βάσης σε γειτονιές ή επαγγελματικούς χώρους, ενδιάμεσες επιτροπές ή νομαρχιακά συμβούλια και τέλος ένα ανώτερο όργανο που ουσιαστικά διοικεί. Θεωρητικά μια τέτοια μορφή οργάνωσης έχει δημοκρατικό χαρακτήρα και αμφίδρομες πολιτικές διεργασίες από τη βάση στην κορυφή και αντίστροφα. Μόνο που αυτό δεν συνέβη ποτέ, ούτε και στην πιο μαζική περίοδο των κομμάτων. Οι ηγετικές ομάδες διαμορφώνονται ερήμην της βάσης, το ίδιο και οι ιδεολογικές κάθε φορά κατευθύνσεις. Η βάση των κομμάτων ενώ έχει βιωματική επαφή με τις κοινωνικές εξελίξεις καλείται κάθε φορά απλά να επικυρώσει εκ των υστέρων ειλημμένες αποφάσεις και σχέδια. Συνήθως όλη η πολιτική διεργασία σταματά εκεί, στην επικύρωση δηλαδή. Οι αποφάσεις έτσι κι αλλιώς θα εκτελεστούν πάλι από τις ηγετικές ομάδες που τις συνέταξαν με την όποια επιτυχία ή αποτυχία. Είναι λοιπόν φυσικό οι επικυρωτικοί μηχανισμοί των κομμάτων να αποψιλώνονται ενώ στην κορυφή να παρατηρείται υπερπροσφορά στελεχών. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχουν αποδυναμωθεί για διάφορους λόγους τα δύο άκρα των παραδοσιακών κομμάτων, δηλαδή τα ανώτερα ολιγομελή καθοδηγητικά γραφεία και οι κατώτερες οργανώσεις βάσης, προς όφελος ενός χαλαρού πολυμελούς οργάνου που σε μεγάλο ποσοστό έχει αναλάβει την επικυρωτική διαδικασία των αποφάσεων της ηγετικής ομάδας.
Στη πράξη λοιπόν το λενινιστικό μοντέλο φθίνει, ίσως να είναι καιρός να μπει συνειδητά σε τιμητική αποστρατεία και να εισαχθούν νέες μορφές κομματικής πολιτικής δράσης. Μπορούν πχ οι πολίτες να συσπειρωθούν γύρω από ένα κόμμα όχι σε μόνιμη βάση αλλά πάνω σε ένα συγκεκριμένο θέμα το οποίο θα τους κινητοποιήσει και να συμμετάσχουν ενεργά στη διαμόρφωσή του. Ένα πολιτιστικό γεγονός όπως ένα φεστιβάλ πολιτικών ταινιών, μια περιβαλλοντική παρέμβαση για την κατάργηση των πλαστικών συσκευασιών, ένα άτυπο δημοψήφισμα για το σύμφωνο συμβίωσης ή για το χωρισμό κράτους εκκλησίας ή για το άρθρο 16, ένας κύκλος ανοικτής ενημέρωσης και μαθημάτων στις γειτονιές και στις πλατείες για το διαδίκτυο, μια εθελοντική δράση διδασκαλίας ελληνικών σε μετανάστες ή ανοικτοί κύκλοι σεμιναρίων για την τέχνη, θεατρικές και κινηματογραφικές ομάδες, τηλεφωνικές γραμμές εθελοντών για νομικές ή εκπαιδευτικές συμβουλές κλπ. Κάποιοι απαξιωτικά λένε ότι έτσι τα κόμματα θα μοιάζουν με μη κυβερνητικές οργανώσεις, σαν αυτό να είναι κακό. Όμως αυτή τη χαλαρή οργάνωση μιας βάσης που συνεχώς θα μεταλλάσσεται πρέπει και οι ηγεσίες να φροντίζουν συνεχώς να την κινητοποιούν, να την κρατούν σε εγρήγορση, να μην την αφήσουν να απογοητευτεί και να ξαναγυρίσει στη γνώριμη θαλπωρή του καναπέ και των τηλεπαραθύρων. Δεν είναι εύκολα όλα αυτά, χρειάζονται πολιτικά στελέχη με υψηλό πολιτιστικό επίπεδο, διάθεση για δουλειά και γνώσεις που δεν είναι δα και ο κανόνας στο πολιτικό μας σύστημα. Αντίθετα είναι πολύ εύκολο τέτοιες πρωτοβουλίες να καταντήσουν άνευρες, ανούσιες, διεκπεραιωτικές ενδεχομένως και γελοίες. Και τότε, ούτε ψύλλος στον κόρφο μας, οι ‘σκληροί’ κομματικοί θεματοφύλακες του παρελθόντος καραδοκούν!
Μια τελευταία παρατήρηση: Τα συνέδρια των κομμάτων πέρα από γεγονότα πολιτικής σημασίας, θα μπορούσαν να στείλουν ένα στίγμα ευρύτερης ουσιαστικής παρέμβασης στην εποχή μας. Ας πούμε, μια οικολογική, φιλική στο περιβάλλον διοργάνωση κομματικού συνεδρίου 2, 4 ή 6 χιλιάδων ανθρώπων που θα προβαλλόταν σαν τέτοια (όπως η τελευταία απονομή των 'όσκαρ' που με τη συμβολή του Αλ Γκορ κατάφερε να μειώσει κατά 30% την κατανάλωση ενέργειας ενώ χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά ανακυκλώσιμα υλικά στη κατασκευή των σκηνικών, στα έντυπα και τις συσκευασίες) θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις να ευαισθητοποιηθούν ακόμα περισσότερο οι πολίτες.