ΔΗΜΑΡΧΟΙ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΦΕΥΓΟΥΝ

Πολλά από τα λεγόμενα ‘κοινωνικά’ προβλήματα, όπως η βία στις πόλεις, η αποξένωση και η αδυναμία προσαρμογής, η πολιτιστική περιθωριοποίηση και η παραβατικότητα, είναι πολλές φορές ουσιαστικά προβλήματα του χώρου. Οι άνθρωποι πάντοτε αντιδρούν στα ερεθίσματα που δέχονται από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται και διαμορφώνουν τη διάθεσή τους ανάλογα με αυτό, ακόμη και αν δεν τους είναι συνειδητό (πχ στους χώρους του Μετρό της Αθήνας δεν γίνονται καταστροφές με την ίδια συχνότητα που βλέπουμε σε άλλους υποβαθμισμένους κοινόχρηστους χώρους της ίδιας πόλης, στα υποβαθμισμένα κτιριακά σχολεία παρατηρούνται μεγαλύτερες μαθησιακές δυσκολίες από τους μαθητές κλπ).

Ο ρόλος των εκλεγμένων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης σε μια ανεπτυγμένη κοινωνία είναι να βρίσκονται πιο μπροστά από το δυσκίνητο κράτος, να προβλέπουν τις κοινωνικές εξελίξεις και τις ολοένα αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες και να πραγματοποιούν εγκαίρως τις απαραίτητες παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο που συνεχώς θα διαμορφώνεται ξανά και ξανά ώστε να εξυπηρετεί τις εκάστοτε απαιτήσεις. Ακόμη και σε τομείς που δεν είναι στην άμεση αρμοδιότητά τους οι τοπικοί άρχοντες έχουν τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν τους πολίτες και να προκαλέσουν την αποδυνάμωση της γραφειοκρατίας.

Οι απαραίτητες αλλαγές πχ στο θέμα της παιδείας ή στο θέμα της δημόσιας τάξης ή της απασχόλησης ακόμα και του ασφαλιστικού, θα γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικές και θα αφομοιωθούν πολύ πιο εύκολα από τους πολίτες αν γίνουν πολεοδομικές και κτιριακές παρεμβάσεις τέτοιες, που θα βελτιώσουν την λειτουργία και την αισθητική των πόλεων που ζούμε. Τη σημασία αυτής της διάστασης του χώρου δυστυχώς δεν την αντιλαμβάνονται οι κυβερνώντες και την υποτιμούν.

Ένα δίκτυο πεζοδρόμων γύρω από ένα σχολείο ή ένα νοσοκομείο, πρωτότυπες μελέτες χρωμάτων για τις εξωτερικές όψεις, ένας οργανωμένος χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων σε μια Πανεπιστημιούπολη, ένα προηγμένο τεχνολογικά στέγαστρο σε διάφορες περιοχές με ενεργειακή αυτονομία και ψηφιακές προβολές, ένα ‘ζωντανό’ γλυπτό έργο τέχνης, μια σωστά σχεδιασμένη οικολογική φωταγώγηση δημοσίων χώρων με παιχνίδια στα χρώματα και οπτικό ενδιαφέρον, η τροποποίηση οικοδομικών κανονισμών ώστε να εξασφαλίζεται ο φυσικός κλιματισμός, πρωτότυπα πολιτιστικά γεγονότα καθ΄ όλη τη διάρκεια της χρονιάς και σε όλες τις συνοικίες της πόλης, η δημιουργία ειδικών χώρων για την εναπόθεση των ημερήσιων απορριμμάτων σε συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, μια σχεδιασμένη ενοποίηση οικοδομικών τετραγώνων ιδιαίτερα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και μια συντονισμένη αξιοποίηση των εσωτερικών κοινόχρηστων χώρων των πολυκατοικιών μπορούν να βελτιώσουν μαζί με το περιβάλλον και τις επιδόσεις άλλων, φαινομενικά άσχετων τομέων της σύγχρονης ζωής όπως η μάθηση, η δημόσια υγεία, ο πολιτισμός, η κοινωνική ειρήνη και η ασφάλεια των πολιτών.

Στην αθηναϊκή πραγματικότητα τώρα: ο ένας μας άφησε καγκελάκια κακής ποιότητας που σε λίγο θα σκουριάσουν καθώς και κάποιες άθλιες πλακοστρώσεις στο κέντρο. Η άλλη μας επεφύλαξε εγκληματικές διαβάσεις τυφλών που καταλήγουν με αξιοθαύμαστη ακρίβεια κατευθείαν σε κολώνες και για τους βλέποντες πολυέξοδα χριστουγεννιάτικα θεάματα συγκεκριμένης εταιρείας φυσικά και αμφιβόλου ποιότητας. Ο τρίτος και δημοφιλέστατος ψάχνει με αγωνία να βρει σπουδαία σχέδια και μεγαλόπνοα οράματα γιατί προεκλογικά δεν ευκαιρούσε και τώρα πνίγεται από τις πολλές δημόσιες σχέσεις και τις τηλεοπτικές εμφανίσεις. Ας ρωτήσει το σύμβουλο Λαζόπουλο, κι αν ούτε κι αυτός ευκαιρεί υπάρχει και πολυπράγμων Βάσια ή ο συνθέτης ύμνων Κατσαρός.

Χρησιμοποίησα πιο πάνω τον όρο «πρόβλεψη» για τους αιρετούς άρχοντες των πόλεών μας αλλά ίσως να ζητώ πολλά. Θα μου αρκούσε έστω η «εκ των υστέρων αντιμετώπιση», αλλά με τίποτε δεν μπορώ να αποδεχθώ αυτή τη «μακάρια ακινησία».