Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2009

Περί φωτισμένων αρχιτεκτόνων...

Για άλλη μια φορά (Ασεμπίγιο), όπως και στη περίοδο της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων (Καλατράβα), άλλος ένας Ισπανός αρχιτέκτονας έρχεται να δώσει τα "φώτα" του σε μια εξίσου "φωτισμένη" πολιτική ηγεσία και όλοι μαζί οι "φωτισμένοι" να σώσουν εμάς τους αδαείς πολίτες.

Λες και δεν υπάρχουν ανοικτές διαδικασίες στις οποίες μπορούν να συμμετέχουν περισσότεροι αρχιτέκτονες, απ'όλο τον κόσμο, οι οποίοι σε συγκεκριμένα πρότζεκτ και διαγωνισμούς θα δώσουν φρέσκιες ιδέες και σύγχρονα οράματα. Ας μην ξεχνάμε ότι κι ο Καλατράβα επανάληψη της κατασκευής ήδη υπαρχουσών μελετών του έκανε στην Αθήνα, γιατί να σκάμε για πρωτοτυπία; Το ίδιο έγινε για το Μέγαρο Μουσικής στο παρελθόν, για το Μουσείο της Ακρόπολης και απ' ότι δείχνουν τα πράγματα το ίδιο θα συνεχίσει να γίνεται.

Η εξουσία προτιμά την απ' ευθείας ανάθεση μάλλον από φόβο. Καλύτερα τα σίγουρα, οι επώνυμοι: αρχιτέκτονες, σκηνοθέτες, μουσικοί και πάει λέγοντας, ενίοτε και τα παιδιά τους στην ανάγκη. Γιατί πώς μπορούν να αξιολογήσουν τα έργα τέχνης οι δικηγόροι, οι φυσικοί και οι ειδικοί του μάνατζμεντ; Πώς να διαλέξουν μεταξύ του ενός ή του άλλου, πώς να βάλουν κριτήρια και να εισάγουν καινοτομίες όχι μόνο στο επίπεδο της τεχνολογίας αλλά και στο επίπεδο της αισθητικής.

Δεν έχει έρθει ακόμη η εποχή στην Ελλάδα, ούτε αυτή τη φορά, ένας άνθρωπος με βαθειά γνώση της τέχνης να αναλάβει το Υπουργείο Πολιτισμού (η μόνη ήταν η Μελίνα, όχι βέβαια γιατί ήταν ηθοποιός αλλά γιατί με τον Ντασέν συμμετείχαν στο παγκόσμιο πολιτιστικό τοπίο) ή ένας άνθρωπος με βαθειά γνώση του χώρου να αναλάβει τον τομέα της αστικής περιβάλλοντικής ανάπλασης, ούτε καν τέτοιοι προτάθηκαν ποτέ ως Δήμαρχοι από τα προοδευτικά κόμματα. Δεν κάνω κριτική στους νέους υπουργούς, άλλωστε ο ενθουσιασμός των ΜΜΕ και άλλων πολλών δεν συμμερίζεται καθόλου το δικό μου σκεπτικισμό. Απλά απαιτώ από αυτούς να σεβαστούν αυτά που δεν γνωρίζουν, αν φυσικά δεν τα γνωρίζουν και πάντα με την προϋπόθεση ότι γνωρίζουν τι δεν γνωρίζουν.

Τετάρτη 7 Οκτωβρίου 2009

Προς πράσινα μυαλά, ενταύθα...

Το περιβάλλον ίσως και να παίξει σημαντικό πόλο πολύ από δω και μπρος, ίσως και όχι. Τίποτε δεν είναι αυτονόητο. Η κοινή αντίληψη άλλωστε των πολιτικών και των κομμάτων μέχρι τώρα είναι περισσότερο 'διακοσμητική' παρά ρηξικέλευθη.

Μερικές παρατηρήσεις:

Φτάνουν πια τα αυτοκίνητα, έλεος με τα πάρκινγκ!
Θάθελα να δω μια νέα 'απόσυρση' όπου το οικονομικό κίνητρο να ΜΗΝ πάρεις καινούργιο αυτοκίνητο για 5 χρόνια πχ να είναι μεγαλύτερο από το νά πάρεις. Σήμερα φυσικά ισχύει το αντίθετο.

Οι ποδηλατόδρομοι δεν αποτελούν επανάσταση, ούτε επιλέξιμο μέσο μεταφοράς σε πόλεις με μεγάλες υψομετρικές διαφορές, ας μην αναφέρονται λοιπόν σε κάθε ευκαιρία ως πανάκεια (είναι ίσως φτηνοί... και προσφέρονται για εγκαίνια), είναι απλά μια χαμηλή παρέμβαση υπό πολλαπλές προϋποθέσεις.

Δημόσιες συγκοινωνίες, ιδού πεδίον δόξης λαμπρό. Η προηγούμενη κυβέρνηση πονηρά διάλεξε να στείλει το Μετρό στα καλά προάστια - Γλυφάδα, Αγ Παρασκευή - και να μετρήσει ως έργο της μερικά φτηνά υπέργεια χιλιόμετρα. Η Κυψέλη, το Παγκράτι, το Γαλάτσι ας περιμένουν για το 20 χρόνια ακόμη: η ταξική αντίληψη σε νέες πιο 'μουλωχτές' εφαρμογές.
Για μένα η πύκνωση του δικτύου είναι πιο επείγουσα (και πιο δύσκολη) από την επέκτασή του στην Αττική (που υπαγορεύεται από τις ανάγκες του real estate για τη διατήρηση των υψηλών τιμών των νεοκτισμένων σπιτιών)

Χρειάζονται σκληρές πολεοδομικές παρεμβάσεις στις μεγάλες πόλεις. Αν δεν το έχετε καταλάβει η Αθήνα και τα Αθηνάκια έχουν γίνει αβίωτα, κυρίως για τις πιο ανυπεράσπιστες ομάδες του πληθυσμού. Μικρό παράδειγμα μικροψυχίας: οι νέοι πεζόδρομοι και οι πλατείες ΔΕΝ έχουν παγκάκια! Κάποιοι 'έξυπνοι' λένε για να μην κάθονται οι 'ξένοι' (προφανώς και η μάνα τους), άλλοι για να περνάνε τ' αυτοκίνητα! Στην ουσία οι πεζόδρομοι και οι πλατείες παραδόθηκαν στα τραπεζάκια των καφε-μπαρ και στους κατοίκους των όμορων πολυκατοικιών που βρήκαν φτηνό και άνετο πάρκινγκ.

Ας ξανασχεδιάσουμε τις πόλεις μας από την αρχή. Πρώτος ασθενής: το οικοδομικό τετράγωνο. Είναι μικρό και μη λειτουργικό. Προτείνω από καιρό τις συνενώσεις οικοδομικών τετραγώνων, πχ τέσσερα μαζί με τους εσωτερικούς κάθετους δρόμους ως πεζοδρόμους-κοινόχρηστα αίθρια στην ευθύνη των κατοίκων. Θα μου πείτε τι θα γίνει με το πάρκιγκ κι έτσι νάμαστε πάλι στην αρχή: λιγότερα αυτοκίνητα, ο έλεγχος της στάθμευσης δεν είναι εισπρακτικό μέτρο όπως το αντιλαμβάνονται οι δήμαρχοι. Αν μπορώ να πάω όποτε θέλω σε οποιοδήποτε μέρος της πόλης μου ή σε οποιαδήποτε άλλη πόλη, το αυτοκίνητό μου, αν θέλω να το έχω οπωσδήποτε ας το παρκάρω περιφερειακά σε ειδικές μονάδες (όπως οι γερμανικές πχ). Εκτενείς μονοδρομήσεις και ανισόπεδες διαβάσεις είναι μια άλλη επιλογή, αρκεί να αυξήσουν την ταχύτητα των τροχοφόρων. Τα φανάρια από την άλλη είναι βλακωδώς πολλά. Όποιος γουστάρει, όπου γουστάρει φυτεύει ένα φανάρι για να έχει το κεφάλι του ήσυχο. Μειώθηκαν τα ατυχήματα κα μάλιστα τα θανατηφόρα; Όχι βέβαια! Είναι σαν να λες ότι η ιδιωτική τηλεόραση και οι πολλές εκπομπές βελτίωσαν τη δημοκρατία!

Φτάνει πια με τους τεράστιους αυτοκινητόδρομους, σ' αυτή τη χώρα οι λύσεις των προβλημάτων όπως η αύξηση των αναγκών μετακίνησης είναι χειρότερες και από τα ίδια τα προβλήματα, ρωτήστε και τις αρκούδες στην Εγνατία!

Χρειάζεται νέος ΓΟΚ (οικοδομικός κανονισμός) με ουσιαστικές βιοκλιματικές παραμέτρους γιατί ο προηγούμενος το Τρίτση ('85) έχει γεμίσει κουμπότρυπες από τις πολλές τροποποιήσεις, αλλά τώρα αυτό το θέμα ποιανού υπουργείου είναι αρμοδιότητα άραγε;

Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2008

ΜΕ ΛΙΓΕΣ ΛΕΞΕΙΣ

Τι βιώνουμε άραγε;
Εξέγερση, διαμαρτυρία, πλιάτσικο, κωλοπαιδεία, ανικανότητα ή τραμπουκισμό;

Μήπως όμως είναι απλά η ανάγκη μιας μεγάλης ομάδας των νέων να συμμετέχουν με κάποιον διάολε τρόπο στην κοινωνική ζωή;

Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο αλλά και το πιο σημαντικό και το πιο δύσκολο αίτημα της εποχής μας είναι Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ και διατρέχει όλες τις ηλικίες και τα κοινωνικά στρώματα! Αναφέρομαι φυσικά στην ουσιαστική της μορφή, την υλική: συμμετοχή στο σκάψιμο, στο χτίσιμο, στο βάψιμο, στο φαγητό, στον έρωτα, στο χορό, με ιδρώτα, με αγκαλιάσματα, με πόνο, με άγρια χαρά και όχι βέβαια για τη «συζήτηση» περί όλων αυτών…

Σε συνθήκες ασφυκτικής υπερπροσφοράς προσόντων, ικανοτήτων, συναισθημάτων και εκφραστικών δυνατοτήτων οι μόνοι που βρίσκουν μια κάποια διέξοδο στην ανάγκη δράσης μέσα στο κοινωνικό σύνολο είναι τα τέκνα (και τεκνά) διασήμων, οι προκλητικά γραφικοί και οι ασύδοτοι.

Όλοι οι υπόλοιποι απλά μεγαλώνουμε και συνηθίζουμε, αποδεχόμαστε την απομόνωσή μας και εκτελούμε βαριεστημένα την καθημερινή μας τελετουργία που περιλαμβάνει κοινωνικές και επαγγελματικές ενέργειες χαμηλής έως ανύπαρκτης αποτελεσματικότητας.

Με την ίδια σχεδόν απελπισία, οι πιο νέοι πειραματίζονται σήμερα με άλλες τελετουργίες όπως αυτή της αστικής αναστάτωσης που δείχνει πιο ενεργητική και πιο πετυχημένη, τουλάχιστον προς το παρόν. Ομολογώ ότι τις τελευταίες μέρες είδα πολύ πρωτότυπες μορφές της και πραγματικά χαίρομαι για την αμηχανία που προκαλούν στους ξινούς πολιτικάντηδες όλων των κατηγοριών.

Δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο εξασφαλίζεται η συμμετοχή. Εν τέλει, τα media δείχνουν αρκετά ισχυρά να αφομοιώσουν και αυτό το κύμα αμφισβήτησης και να δημιουργήσουν για άλλη μια φορά τους τηλεοπτικούς ήρωες της επόμενης μέρας.

Οι πολιτικές δυνάμεις και τα πολιτικά πρόσωπα που θα μπορέσουν να απαντήσουν πειστικά -και με διάρκεια- στο αίτημα της συμμετοχής θα έχουν το πλεονέκτημα στις αναδυόμενες κοινωνικές συγκυρίες. Οι άλλοι απλώς θα περιμένουν στη στάση.
-

Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2008

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑΛΙΣΜΟΣ & ΚΟΜΜΑΤΙΚΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Tο παρακάτω κείμενο ανάρτησα χτες στο allazoume.first-forum.com ως μιαν απάντηση σε κείμενο του stefan (thelonapo.blogspot.com) που αφορούσε τις κομματικές οργανώσεις. Επειδή πιστεύω ότι θα ακουστούν πολλά επί οργανωτικών τις επόμενες ημέρες και θα ψηφιστούν ακόμη περισσότερα (2 συνέδρια εν όψει), καταθέτω τη γνώμη μου αλλά και την επίγνωσή μου ότι τίποτε από τα παρακάτω δεν θα γίνουν. Η πολιτική δυναμική των ημερών μας εξαντλείται στο επικοινωνιακό επίπεδο, εκεί όπου η 'δεξιά' ιδεολογία είναι κυρίαρχη τα τελευταία δέκα χρόνια, ανεξαρτήτως κομμάτων φυσικά...

Η οργάνωση του κόμματος που περιγράφει ο stefan μου θυμίζει τις παλιές 'καλές' μέρες της αριστεράς με τις 'κόβες' ανά γειτονιά, χωριό, πόλη και ότι άλλο θα μπορούσε να ισοπεδώσει και την πιο ανθεκτική προσωπικότητα. Σ' ένα χωνευτήρι ηλικιών, ενδιαφερόντων και δυνατοτήτων οι περισσότερο ή λιγότερο 'τοπικοί' παράγοντες εξάσκησαν και 'βελτίωσαν' τον κούφιο πολιτικό τους λόγο και βεβαίως εκπαίδευσαν τους μετέπειτα δημοσιογράφους του έθνους! Τέτοιου είδους οργανώσεις, σχολιασμού δηλαδή, καφενείου, εκτόνωσης, επικύρωσης αποφάσεων και λιβανίσματος του αρχηγού ή όπως αλλιώς θέλετε να τις ονομάζουμε, πιστεύω ότι εξεμέτρησαν το ζην. Όλη αυτή η διαδικασία πέρασε στην τηλεόραση -εσχάτως και στο internet- και μόνο μια θολή ανταύγεια του παρελθόντος επιζεί, όπως πολύ ωραία την περιγράφει ο stefan.

Νομίζω ότι ήρθε η ώρα αυτό που λέμε οργάνωση της κοινωνίας ν' αλλάξει κατεύθυνση. Νομίζω ότι δεν χρειαζόμαστε άλλο πια ομάδες ανθρώπων που θα σχολιάζουν -καλύτερα ή χειρότερα, δεν έχει μεγάλη σημασία- αλλά ομάδες ανθρώπων που θα δημιουργούν. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, είναι καλύτερο να στήσουμε - ναι για το ΠΑΣΟΚ μιλάω και για την ευρύτερη προοδευτική αριστερά - θεατρικές ομάδες ή κινηματογραφικές ή ομάδες που θα φτιάξουν γκράφιτι στις πόλεις μας ή θα σχεδιάσουν κοινόχρηστους χώρους ή θα εκδίδουν κόμιξ, ακόμη και να παίζουν μουσική ή να κάνουν δωρεάν μαθήματα κομπιούτερ ή να φτιάχνουν αφίσσες για το περιβάλλον.

Θα με ρωτήσετε τι σχέση έχει η πολιτική με όλα αυτά; Θα σας απαντήσω: Μεγάλη!

Για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις, τα παραπάνω ΔΕΝ θα γίνουν, όχι γιατί κάποιοι 'κακοί' θα τα εμποδίσουν, αλλά γιατί ευρύτερα η ελληνική κοινωνία έχει πάρει διαζύγιο από τη δημιουργικότητα. Το πολιτικό προσωπικό των κομμάτων διαχειρίζεται κοπιώδεις διαδικασίες αλλά κενές περιεχομένου και έχει μείνει πολύ πίσω σε πραγματικές δυνατότητες παρέμβασης. Το φάντασμα της γενιάς του Πολυτεχνείου πιστεύει ακόμα ότι είναι ζωντανό και κάνει ευπρεπείς 'διαδηλώσεις' συμπαθητικής αγανάκτησης μπροστά στο Υπουργείο Πολιτισμού και χαριτωμένα ραντεβουδάκια με τον Λιάπη.

Καληνύχτα Ιωάννα...

Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2008

ΔΙΑΝΟΜΗ ΡΟΛΩΝ, ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ

Παρακολουθούμε έκπληκτοι μια πολύ άσχημη και κακοήθη αρρώστια να κατατρώγει ότι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό, την ακατάσχετη λογοδιάρροια. Μια πραγματική διάρροια ασύμμετρου λόγου να βγαίνει από τα στόματα των ισχυρών μιντιαθρώπων που καρφώνουν και ηχογραφούν ο ένας τον άλλον, που συσκοτίζουν τα γεγονότα με ασήμαντες πληροφορίες, που προσλαμβάνουν την ελίτ των «αποτελεσματικών» δικηγόρων (είδες η λίστα επικρατείας, παρά τρίχα...) όταν θέλουν να ξελασπώσουν. Όσοι δεν είναι βαθειά διεφθαρμένοι, είναι απλώς ηλίθιοι. Οι περισσότεροι έχουν βγάλει τόνους λεφτά «καταγγέλλοντας» (μηδέ του Λαζόπουλου εξαιρουμένου), χωρίς φυσικά να έχουν αποκαλύψει ποτέ τίποτα. Ούτε φυλακή πρόκειται να πάνε, ούτε να χάσουν τη «δουλειά» τους, ούτε αυτούς που τους ακολουθούν. Άρα γιατί όλη αυτή η φασαρία; Για τη γλυκιά ηδονή της εξουσίας, ανώτερη κι απ’ το πιο παράνομο και φιλήδονο σεξ!

Οι «δημοσιογράφοι» δεν είναι πια δημοσιογράφοι, είναι πολιτικοί. Αγωνίζονται όλη την ημέρα μ’ ένα κινητό στο αυτί να φτιάξουν την κοινωνία στα δικά τους μέτρα, με τα δικά τους οράματα. Αν τους αρέσουν οι χαζές γκόμενες, όλες οι νεαρές κοπέλες θα γίνουν bimbo για κατανάλωση. Αν, όντας παντελώς αμόρφωτοι, πιστεύουν ότι οι Έλληνες είναι ανώτερη φυλή, θα πείσουν γι’ αυτό τον κάθε πικραμένο. Αν τα εύκολα χρήματα, η σπιουνιά, η αγραμματοσύνη, η τεμπελιά και η κοινοτοπία είναι τα δικά τους ιδανικά, ναι! Κατάφεραν να πείσουν την κοινωνία ότι είναι ο μοναδικός τρόπος ζωής. Όταν ό λαός λοιπόν παίρνει τόσο πλουσιοπάροχα το θέαμα, δεν ανησυχεί ιδιαίτερα για τον άρτο (ο Σαρκοζί το έχει καταλάβει από νωρίς). Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πολλοί μάχιμοι πολιτικοί της δεξιάς σήμερα, πρώτα υπήρξαν δημοσιογράφοι και μετέφεραν στην κυβερνητική τους μεταμόρφωση αυτήν ακριβώς την ικανότητά τους, να παράγουν άφθονο θέαμα και καθόλου έργο.

Οι «πολιτικοί» από την άλλη –και ιδιαίτερα οι κάπως αριστερότεροι- δεν είναι πια πολιτικοί. Είναι δημόσιοι υπάλληλοι, με σίγουρο μισθό, ικανοποιητικές απολαβές, καλή κοινωνική ζωή, ελεύθερο χρόνο, και κανα τυχερό που και που… Γι’ αυτό και το μόνο που καταλαβαίνουν είναι τον πόνο του δημοσίου υπαλλήλου. Όλοι οι υπόλοιποι πολίτες ας κόψουν το λαιμό τους, αφού δεν φρόντισαν να διοριστούν όταν μοιράζαμε θέσεις. Ναι, αλλά τότε ήταν αγέννητοι… Δικαιολογίες…

Γύρω μας η κοινωνία αλλάζει, οι εργασία αλλάζει, το ίδιο το κεφάλαιο αλλάζει, τα προϊόντα αλλάζουν, ο τρόπος ζωής, η επιχειρηματικότητα, η επικοινωνία, οι προσωπικές σχέσεις, η οικογένεια, η εκπαίδευση μετασχηματίζονται βίαια για να προσαρμοστούν σ’ έναν κόσμο με λιγότερους πόρους, λιγότερους φίλους, μεγαλύτερο ανταγωνισμό και ανασφάλεια.

Η ελληνική δεξιά απάντησε στις σύγχρονες απαιτήσεις των καιρών με την ταύτισή της με τα μίντια και αυτό της βγήκε σε καλό μέχρι τώρα. Ποτέ άλλοτε η διαπλοκή δεν ήταν τόσο προφανής και τόσο αποδεκτή. Οι άνθρωποι βλέπουν τηλεόραση από το πρωί ως το βράδυ για να ξέρουν τι να πουν, τι να θέλουν, ακόμη και τι να σκεφτούν.

Η ελληνική σοσιαλδημοκρατία από την άλλη, απλά δεν απάντησε καθόλου. Ούτε μίντια, ούτε νέες ιδέες. Στα οικονομικά, από τον Μάνο και τον Ανδρουλάκη, στη Λούκα (πάλι με Ανδρουλάκη, πάει με όλα) μ’ ένα μικρό διάλειμμα Πολεμαρχάκη (ο άγνωστος) υπάρχει μεγάλη απόσταση και αντιφατικά μηνύματα που δεν στέλνονται πια καν στην κοινωνία. Τον πολιτισμό ανέλαβε η Γκερέκου (που ευτυχώς δεν μιλάει πολύ, τουλάχιστον μέχρι τώρα), για την παιδεία σιωπά ένας πρώην μακρόχρονος υπουργός παιδείας, για το κράτος, ποιος να πιστέψει οτιδήποτε από τον Παπουτσή ή από την Φώφη… και για τα οργανωτικά μια ακατάσχετη λογοδιάρροια που δεν σημαίνει απολύτως τίποτα.

Κι έτσι ξαναγυρίζουμε στην αρχή… Λόγια, λόγια, λόγια… Στην τηλεόραση θέλετε; Σε συνέδριο προτιμάτε; Μήπως νοσταλγήσατε το δρόμο; Α, υπάρχει και το internet, για τους πιο «μοντέρνους»…

Διαβάζω συνεχώς εκκλήσεις «να οργανωθούμε ρε παιδιά!», και ξέρω ότι κάποιοι πραγματικά το πιστεύουν. Είναι όμως λίγο τραγικό και κωμικό ταυτόχρονα. Να οργανωθούμε γιατί; Πάνω σε τι; Για ποιον; Το πιο δύσκολο πράγμα σήμερα είναι να διατυπωθούν καινούργιες προτάσεις, το πιο εύκολο να νομίζουμε ότι τις έχουμε. Ας μην ανησυχούμε όμως, η φύση απεχθάνεται το κενό. Εγώ λέω να φτιάξουμε θεατρική ομάδα που θα ετοιμάσει μια πρωτοποριακή παράσταση (ή έστω ένα απλό χάπενινγκ) κατάλληλη για στάδιο… αλλιώς θα δούμε πάλι Δαλιανίδη…

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2007

ΤΙ ΜΑΣ ΕΝΩΝΕΙ;

Το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου πρόβλημα στην πολιτική σήμερα και ιδιαίτερα στο σπαρασσόμενο ΠΑΣΟΚ είναι να καθοριστούν εξ αρχής τα συνεκτικά στοιχεία των κομμάτων. Επειδή εκπροσωπούν μια ‘θολή’ ταξικά κοινωνία, όλα τα ελληνικά κόμματα διαμόρφωσαν στην πορεία του χρόνου ‘θολά’ ή αλλιώς πολυσυλλεκτικά χαρακτηριστικά που ανταποκρίνονται εν πολλοίς στις αντιφατικές προτιμήσεις των Ελλήνων πολιτών.

Τι είναι λοιπόν εκείνο που στην πορεία του χρόνου διαμόρφωσε τις παρατάξεις έτσι όπως έρχονται μέχρι τις μέρες μας και τις έκανε διακριτές στο πολιτικό σκηνικό; Κατά τη γνώμη μου δύο στοιχεία: η προσωπικότητα του αρχηγού και οι στρατηγικές επιλογές τοποθέτησης της χώρας μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι που εμφανίζονται με αντίστοιχα πολιτισμικά ιδεολογήματα και εμμονές.

Η προσωπικότητα του αρχηγού και κυρίως η δυνατότητά του να υποσκελίζει τα στελέχη του κόμματός του και να τους αφαιρεί τη δυνατότητα οργάνωσης μηχανισμού, είναι αυτή που δίνει το στίγμα της κάθε παράταξης. Στους αποτελεσματικούς εντάσσονται οι Καραμανλής Α’. Παπανδρέου Β’ (πριν την ασθένειά του) και πολύ πρόσφατα ο Αλαβάνος. Στους μη-αποτελεσματικούς οι Παπανδρέου Γ’, Μητσοτάκης, Κωνσταντόπουλος και στους έτσι κι έτσι Σημίτης και Καραμανλής Β’. Ο ΒΒενιζέλος προβάλλεται ψευδεπίγραφα ως εκπρόσωπος του ισχυρού ηγέτη, αλλά δεν είναι. Ήδη υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια στους ουδέτερους και δεν έχει καθόλου κοινωνικές αναφορές που θα τον καθιστούσαν ανθεκτικό σε περίπτωση κρίσης. Το ελληνικής κοπής ‘καθηγητηλίκι’, δυστυχώς, με τα μιντιακά του προνόμια, αλλοιώνει την κρίση των πολιτικών που προέρχονται από αυτό και τους κάνει να παραμελούν εμφανώς τις κοινωνικές και κυρίως τις διεθνείς αναφορές τους.

Στον δεύτερο παράγοντα, την επίδραση δηλαδή των διεθνών εξελίξεων στην Ελλάδα αναφέρω κάποια παραδείγματα: ο διαχωρισμός των δύο μεγάλων παρατάξεων Βενιζελικών και Φιλοβασιλικών αντιστοιχούσε στην Αγγλογαλλική ή Γερμανική επιρροή αντίστοιχα και λύθηκε με την ήττα της μιας πλευράς. Η παραδοσιακή αριστερά διατήρησε από την αρχή μέχρι το τέλος την αναφορά της στην Σοβιετική Ένωση και σήμερα επενδύει σ’ έναν έντονο απομονωτισμό που απαντάται κυρίως στα ακροδεξιά κόμματα. Ερχόμενοι λίγο πιο κοντά, η Καραμανλική υπεροχή της δεκαετίας του 70 αντιστοιχούσε στην προσπάθεια διαμόρφωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ η πρώιμη πασοκική ταυτότητα ήταν σαφέστατα αντιευρωπαϊκή, στην κουλτούρα του αμερικάνικου ριζοσπαστισμού της εποχής Κάρτερ. Η δεκαετία του 80 βρίσκει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία να διερευνά στην αρχή τις αμήχανες προσπάθειες τρίτου δρόμου και στο τέλος να συμβιβάζεται με το ευρωπαϊκό κατεστημένο αρκετά πιο ελκυστικό από τον ρηγκανισμό. Ο Μητσοτάκης εκπροσωπεί στα καθ’ υμάς την νικήτρια τότε αμερικανική ηγεμονία αλλά μην ζητώντας ανταλλάγματα πληρώνει ο ίδιος την καταστροφική πολιτική των Αμερικανών στα Βαλκάνια. Η επιστροφή του φιλοευρωπαϊκού ΠΑΣΟΚ και του Σημίτη αργότερα είναι αναπόφευκτη ως ένα βαθμό και μάλιστα σε μια εποχή που οι ευρωπαϊκές ελπίδες συγχώνευσης και ηγεμονίας ήταν ιδιαίτερα αυξημένες. Η πτώση Σημίτη ταυτίζεται με την κατάρρευση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, αποτέλεσμα της αμερικανικής επίδρασης στην πρώην ανατολικές χώρες και των πολύ αργών ρυθμών αλλαγών της ΕΕ. Μετά τον πόλεμο στο Ιράκ η αμερικανική ηγεμονία εμφανίζεται σήμερα εξαιρετικά αποδυναμωμένη και δημιουργούνται πολλαπλές φυγόκεντρες και εν πολλοίς επικίνδυνες για την παγκόσμια ειρήνη, τάσεις. Ο Καραμανλής Β’ είναι αμήχανος μέσα σ’ έναν κόσμο που πιθανότατα δεν καταλαβαίνει, πόσο μάλλον να επιδράσει επάνω του. Πότε κοιτά στη δύση (κόρη Μητσοτάκη γαρ) πότε στην ανατολή (πονηρός ο Πούτιν) και γενικά λουφάρει μπας και τη γλυτώσει. Ο Παπανδρέου Γ’ απ’ την άλλη, γνήσιο τέκνο του αμερικάνικου φιλελευθερισμού, σε υποχώρηση τα τελευταία οκτώ χρόνια, δεν έχει -εξ ανάγκης- εκείνες τις διεθνείς αναφορές (παρά τη Σοσιαλιστική Διεθνή) που να του εξασφαλίζουν μια ελκυστική διακριτή ταυτότητα.

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω απέφυγα επιμελώς να αναφερθώ σε αριστερά και δεξιά, προνομιούχους και μη, τα όρια της φτώχιας, το ασφαλιστικό κλπ. Είναι καιρός πια, πιστεύω, μαζί με την εποχή της μεταπολίτευσης να θάψουμε ευλαβικά και τα εργαλεία πολιτικής ανάλυσης που χρησιμοποιούσε.

Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2007

ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΟΧΗ

Η αλαζονεία και η αμετροέπεια είναι ΒΒενιζελική πατέντα και σ’ εκείνον αποκλειστικά πρέπει να μείνουν τα πνευματικά δικαιώματα εις το διηνεκές. Φαίνεται καθαρά ότι υποχωρεί τάχιστα οι δυναμική του και οι θέσεις που έβγαλε χτες ΔΕΝ αποτελούν πολιτικά γεγονότα ούτε κατ’ ελάχιστον. Ο ΒΒενιζέλος μάλιστα ξεχνά ότι έχασε και αυτός! Ενδεχομένως λοιπόν η φαρέτρα του να άδειασε από την Κυριακή 16/9 το βράδυ και οι συνοδοιπόροι του να ψάχνουν εναγώνια στον πάτο της για να βρουν τίποτε άλλο. Ας πρόσεχαν!

Ο κίνδυνος είναι τώρα η αλαζονεία και η έλλειψη μέτρου να μεταφερθούν από την άλλη πλευρά και αν συμβεί αυτό, τότε θα έχει την ίδια τύχη: φθορά και ανυποληψία. Στα μάτια της κοινωνίας που παρατηρεί προσεκτικά τα πάντα, κατήγοροι και υπονομευτές της γενικά θετικά αποδεκτής σημιτικής περιόδου, losers από πεποίθηση με ύφος τουλάχιστον Τόνιας Αντωνίου και Άκη «Αριστερού» Τσοχατζόπουλου μαζί, κάτι σε Παπουτσής, να πούμε…, δεν είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές του νέου ζητούμενου στην κεντροαριστερά σήμερα. Ο σκληρός αγώνας που πρέπει να δοθεί και οι απαιτήσεις του, ας μην θολώσουν το μήνυμα για άλλη μια φορά.

Το ίδιο και οι θέσεις. Αν οι κάθε λογής πασοκικές συνιστώσες συνεχίσουν να βομβαρδίζουν το λαό με ‘αριστερές’ κοινοτοπίες, τότε νομίζω ότι δεν θα μείνει τίποτε να μοιραστεί πολιτικά. Το παράδειγμα του Ανδρουλάκη είναι πολύ καλό. Σε μια εβδομάδα σπατάλησε πολιτικό κεφάλαιο που έχτιζε πολλά χρόνια. Τίποτε δεν θα είναι ίδιο πια για όσους νόμισαν ότι η ευκολία της ανέξοδης δημοφιλίας θα τους προστάτευε για πάντα.

Εκείνο που φαίνεται σε αυτόν τον πολύ ενδιαφέροντα αγώνα στο ΠΑΣΟΚ -προς το παρόν μεταξύ προσώπων- είναι ότι η πολιτική ηθική παίζει πολύ μεγάλο ρόλο. Θα κερδίσει αυτός που θα κατηγορήσει λιγότερο, θα ρισκάρει περισσότερο, δεν θα προδώσει τους φίλους του, θα συγκρουστεί ακόμη και με τους φίλους του, θα κρίνει με σοβαρότητα τα στοιχεία, θα διορθώσει τα λάθη του ακόμη κι αν δεν τα παραδεχθεί, θα επιλέξει κατάλληλους συνεργάτες, δεν θα διαπραγματευτεί, δεν θα σνομπάρει, δεν θα θυμώσει με κανέναν, θα δημιουργήσει πολιτικά γεγονότα εκτός των γραφείων και των τηλεοπτικών πλατώ. Θα παρουσιάσει με λίγα λόγια μια σοβαρή ικανότητα να κυβερνήσει τον τόπο, πέρα από την ανάγκη του ή το πεπρωμένο του.

Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2007

ΚΡΙΣΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ & ΚΡΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

Ακούω και διαβάζω τόσες μέρες περί ’αριστερής’ στροφής της κοινωνίας. Για να δούμε...

Αν ‘αριστερά’ σημαίνει :
- Διόγκωση του κράτους ως οικονομικού παράγοντα,
- Στραγγαλισμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
- Μαζικοί διορισμοί με επετηρίδα (ανεξάρτητα πώς θα πληρωθούν οι διορισμένοι),
- Σύνταξη στα 45 (όσων προνομιούχων μπορούν βεβαίως, οι άλλοι καλά να πάθουν),
- Οι γυναίκες στο σπίτι γρήγορα (μην τυχόν και πάρουν θέση στην ιεραρχία, να μπουν, να γεννήσουν και δρόμο...),
- Κρατικά εσωστρεφή πανεπιστήμια (όπου κυριαρχεί ο αγριότερος νεποτισμός στην Ελλάδα και η μακάρια ακινησία),
- Απομονωτισμός και αλυτρωτισμός στην εξωτερική πολιτική,
- Ακόμη περισσότερα κίνητρα για κτίσιμο ‘πολυτελών’ ενεργοβόρων κατοικιών (αν τελειώσουν τα δάση, μην ανησυχείτε, υπάρχουν με τη σειρά τους οι λίμνες και η θάλασσα), κ.α.

Τότε συμφωνώ απολύτως! Ναι, υπάρχει στροφή προς τ’ αριστερά, κι όχι μόνο στροφή, αλλά μια υπέροχη κολοτούμπα! Τέτοιου τύπου ‘αριστεροί’ είναι το 25% απ’ το 41 της ΝΔ, το 20% απ’ το 38 του ΠΑΣΟΚ, το 4% απ’ το 5,2 του ΣΥΡΙΖΑ, το 8,5% του ΚΚΕ, το 3,5 % του ΛΑΟΣ. Σύνολο 60% περίπου της Ελληνικής κοινωνίας, πολύ παραπάνω απ’ την απόλυτη πλειοψηφία, ένας ΘΡΙΑΜΒΟΣ δηλαδή της ‘αριστεράς’.

Στο ΠΑΣΟΚ σήμερα η κρίση ταυτότητας είναι πολύ πιο σημαντική από την κρίση προσώπων, όσο κι αν ισχύουν και τα δύο ταυτόχρονα.

Το 1996, τα πρόσωπα, Σημίτης/Τσοχατζόπουλος είχαν διακριτές ιδεολογικές ταυτότητες με τον πρώτο να εκφράζει με σαφήνεια τον ήπιο αντι-κρατικίστικο εκσυγχρονισμό (μετά την παταγώδη αποτυχία του ηλιθιωδώς άγαρμπου νεοφιλελεύθερου μοντέλου της περιόδου Μητσοτάκη) και τον δεύτερο τη συνέχεια της γνώριμης κρατικίστικης διαχείρισης με έντονα βεβαίως τα στοιχεία διαφθοράς και ασυδοσίας (περίπου στην παράδοση του υπαρκτού σοσιαλισμού). Η ήττα της δεύτερης πρότασης ήταν προδιαγεγραμμένη, καθαρή, όσο και αναπόφευκτη στις τότε συνθήκες.

Σήμερα, το 2007, βλέπουμε εκπροσώπους του πιο άγριου κρατικισμού να στελεχώνουν και τις δύο υποψηφιότητες, Παπανδρέου/ΒΒενιζέλος, ο λόγος δε που εκφέρεται σε κάθε περίσταση μέχρι σήμερα από τους δύο μονομάχους και τους συνοδοιπόρους τους είναι βολικά κι ανέξοδα ‘αριστερός’, επηρεασμένος επικοινωνιακά από την ανερμάτιστη ‘ανάλυση’ των media. Με την εξαίρεση του Παγκάλου που προσπαθεί μοναχικά να υπερασπιστεί τον ήπιο σημιτικό εκσυγχρονισμό (ποιος να το ‘λεγε…), οι υπόλοιποι έχουν οδηγηθεί σε μια ‘αριστερή’ πλειοδοσία που θ’ αποτελέσει κατά τη γνώμη μου το Βατερλό της κεντροαριστεράς και τον οριστικό εναγκαλισμό των μεσαίων στρωμάτων με την κεντροδεξιά που ήδη κτίζει βαθειά θεμέλια στη ελληνική κοινωνία.

Τα πρόσωπα των δύο μονομάχων και των άλλων εμφανιζόμενων 'πόλων' επιμένουν να εφαρμόζουν τακτική ηθικής, μαγκιάς και άλλων τηλεοπτικών παραμέτρων που μόνο σύγχιση προκαλεί. Νομίζω ότι όποιος διαγνώσει εγκαίρως την μπανανόφλουδα της ‘μιντιακής αριστεράς’ και διαχωρίσει ευθαρσώς τη θέση του, τότε θα έχει εκταμιεύσει ένα σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για το μέλλον.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΗ-ΚΡΑΤΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Ο διαχωρισμός του αποτυχόντος κρατικισμού από την αριστερά αποτελεί σήμερα ένα αίτημα επιβίωσης για τη σοσιαλδημοκρατία διεθνώς, κατά τη γνώμη μου. Το υδροκεφαλικό κράτος μόνο πρόνοια και περίθαλψη δεν περιποιεί για τους πολίτες του, πόσο μάλλον ποιότητα ζωής και ευτυχία.

Η άγρια οικονομία της αγοράς από την άλλη, όσο κι αν μοιάζει θελκτική στην βορειοαμερικάνικη εκδοχή της, στον υπόλοιπο κόσμο, με τον κατακερματισμό, την εξάντληση των πόρων και την τεχνολογική καθυστέρηση, οδηγεί με ακρίβεια στην εξαθλίωση μεγάλων ομάδων πληθυσμού και την επικράτηση μεσαιωνικών θρησκευτικοϊδεολογικών δοξασιών.

Η σοσιαλδημοκρατία καλείται να απαντήσει πειστικά σε αυτό το παράδοξο: μικρό κράτος = μεγάλη πρόνοια και δεν τα έχει καταφέρει μέχρι σήμερα. Νομίζω ότι κάποιες από τις απαντήσεις θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω, έχουν μάλιστα συχνά πέσει στο πολιτικό τραπέζι:

- Αλλαγή κλίμακας διοίκησης. Μεταφορά σημαντικών αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σε τοπικό επίπεδο. Η διαφθορά, αναποτελεσματικότητα και ανεπάρκεια των τοπικών αρχόντων φαίνεται να έχει κάψει νωρίς –τουλάχιστον στη Ελλάδα- αυτήν την προοπτική. Πρέπει ενδεχομένως να εισάγουμε νέες δομές όπως: εκ περιτροπής θητεία όλων των πολιτών, κλήρωση ελεγκτικών οργάνων, αυστηρή ολιγόχρονη θητεία των εκλεγομένων, Ανώτατη υποχρεωτική εκπαίδευση Δημοτικών και Νομαρχιακών εκπροσώπων, κ.α..
- Ιδιωτικά, μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια που θα επιδοτούνται μαζί με τα αξιολογημένα Κρατικά στην κατεύθυνση της παραγωγής τεχνολογίας αιχμής στην ενέργεια, υγεία και περιβαλλοντική αναβάθμιση.
- Σύστημα υγείας σε ιδιωτικονομική βάση (Α.Ε.) με υποχρεωτική ισότιμη ασφάλιση όλου του πληθυσμού (οποιασδήποτε εθνικότητας και εισοδηματικής κλάσης). Συμβάσεις βιώσιμες των ταμείων με τα Νοσοκομεία.
- Εξίσωση ορίων συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών, αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης με γενναία αύξηση των συντάξεων (κανένας κάτω από 900 €), οριστικό σταμάτημα της πρόωρης συνταξιοδότησης (ούτε εθελουσίας) εκτός φυσικά των λόγων υγείας.
- Τόνωση της ιδιωτικής οικονομίας με την μεταφορά πόρων και υπηρεσιών από το μεγάλο κεφάλαιο (η νεοδημοκρατική συνταγή), στη μεσαία και μικρή επιχείρηση. Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου και το κλειδί του ελέγχου της ανεργίας και όχι η εγκληματική αναπαραγωγή ανεκπαίδευτων συμβασιούχων.

Η μη-κρατικίστικη αριστερά, η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία δηλαδή, ολοκληρώνεται πέραν όλων των άλλων στο κοινωνικό και στο πολιτιστικό επίπεδο στο οποίο το ΠΑΣΟΚ δεν έχει δείξει τον καλύτερο εαυτό του μέχρι σήμερα.